Macedonian Slavs. Ποιος τους δημιούργησε;

Ποιοι είναι οι σλαβομακεδόνες (Macedonian Slavs) και ποιος τους δημιούργησε σε αυτό το τρελοκομείο που λέγεται Βαλκάνια;

Αγνοί χωρικοί, απλοί λαοί που επί αιώνες συνυπήρξαν επί τουρκοκρατίας και μάλιστα λόγω της κοινής θρησκείας και των κοινών δεινών που υπέστησαν ένιωθαν πολλά να τους ενώνουν, ξαφνικά έγιναν αντίπαλοι, ενεδύθησαν χλαμύδες και περικεφαλαίες ανακαλύπτοντας προγόνους στα βάθη του χρόνου επηρεασμένοι από το κίνημα του Ρομαντισμού.

Τότε εφευρέθηκαν από όλους αυτούς τους λαούς απίστευτοι μύθοι και παραμυθάκια ώστε να υψωθούν τείχη και συρματοπλέγματα ώστε οι έγκλειστοι σε αυτά να γαλουχηθούν με τα ιδεώδη του έθνους και να αρχίσουν να βλέπουν τον γείτονα με μίσος.

Το κακό είναι ότι αυτοί οι εθνικοί μύθοι και το συνεπαγόμενο εθνικό μίσος συνεχίζουν να κυριαρχούν με αποτέλεσμα τα Βαλκάνια να παραμένουν η πυριτιδαποθήκη της Ευρώπης.

Στο απόσπασμα που παραθέτω στη συνέχεια θα δούμε πως εμείς οι ίδιοι δημιουργήσαμε τους σλαβομακεδόνες ως ανάχωμα στον αλυτρωτισμό του νεοσυσταθέντος τότε βουλγαρικού κράτους και σήμερα, 100 και πλέον έτη μετά, ζητάμε να ακυρωθεί το αυτογκόλ που οι ίδιοι βάλαμε.

Για τα δεδομένα βέβαια της εποχής ίσως να έπρεπε για εθνικούς λόγους να δημιουργηθεί αυτή η εθνότητα, πρωταγωνιστήσαμε στην ... δημιουργία της, αλλά στη συνέχεια δεν μας ...βγήκε.

Να ξεκαθαρίσω ότι δεν διαφωνώ με το να ονομάζεται η γειτονική χώρα ως Μακεδονία, αρκεί να αναφέρει ότι ο λόγος της ονομασίας της είναι καθαρά γεωγραφικός και όχι ιστορικός και ότι αναγνωρίζει τα υφιστάμενα σύνορα.

Ιστορικά η Μακεδονία ανήκει στους αρχαίους Μακεδόνες και μόνο.

Τώρα το πως οι σημερινοί κάτοικοι της Μακεδονίας, οι περισσότεροι από τους οποίους είναι πρόσφυγες θεωρούν ευατούς απογόνους του Μεγάλου Αλεξάνδρου είναι ένα ερώτημα που μόνο η Ψυχολογία μπορεί να απαντήσει.

Σίγουρα πάντως οι αρχαίοι Μακεδόνες δεν ήταν Σλάβοι και η επίσημη ιστορία της γείτονος χώρας είναι γελοία εκτός από αντιεπιστημονική, αλλά ελληνικό φύλο.

Η νεοελληνική κοινωνία είναι κάτι εντελώς διαφορετικό από τους αρχαίους Μακεδόνες και η πίστη των κατοίκων της Μακεδονίας ότι είναι απευθείας απόγονοι του Μεγάλου Αλεξάνδρου καλύπτει μεν συναισθηματικές ανάγκες αλλά απέχει παρασάγγας από την πραγματικότητα.

Το απόσπαμα που παραθέτω είναι από το βιβλίο "Ελλάς, η σύγχρονη συνέχεια" των Θάνου Βερέμη [1] και Γιάννη Κολιόπουλου [2], εκδόσεις Καστανιώτη, Β’ έκδοση, σελ.103-104.

Ένα βιβλίο που συστήνω (και συνιστώ) για όσους ενδιαφέρονται να διαβάσουν μια νηφάλια και τεκμηριωμένη μελέτη για την μετά το 1821 ιστορία της Ελλάδας.

***

Οι «Βούλγαροι» και οι «Θρακοβούλγαροι» της Μακεδονίας της εποχής του Αγώνα έγιναν μετά τη βουλγαρική πρόκληση του τελευταίου τετάρτου του 19ου αιώνα «Σλάβοι της Μακεδονίας» και «Σλαβομακεδόνες».
Η ελληνική εθνική ολομέλεια περιλάμβανε πλέον εκτός των ελληνόφωνων Ελλήνων, «ελληνίζοντες Χριστιανούς» δηλαδή «Βλαχόφωνους», «Αλβανόφωνους», «Τουρκόφωνους» και «Βουλγαροφώνους» ή «Σλαβοφώνους». Οι «Σλάβοι της Μακεδονίας» ήταν «καθαρώς ελληνίζοντες» «κρύφα βουλγαρίζοντες» «αναφανδόν βουλγαρίζοντες και αδιαλλάκτως εναντιούμενοι εις τον Ελληνισμόν» στη δεκαετία του 1880, κατά τις εκτιμήσεις των υπευθύνων της ελληνικής εξωτερικής πολιτικής στη Μακεδονία, στη βάση των εκτιμήσεων του Συλλόγου προς διάδοσιν των Ελληνικών Γραμμάτων [3].

Οι «Σλάβοι» της ιστορικής χώρας δεν «αντικατέστησαν» ωστόσο τους «Βουλγάρους» της Μακεδονίας, αλλά «συμβίωσαν» έως τις μέρες μας στην ελληνική ονοματοθεσία. Ο ένοπλος αγώνας εναντίον των Βουλγάρων στην Μακεδονία κατά την πρώτη δεκαετία του 20ου αιώνα για την εξασφάλιση περιοχών αποκλειστικής επιρροής δια των σχολείων και των εκκλησιών εισήγαγε και νέα πρόσωπα επί σκηνής.
Στους διπλωμάτες και στους καθηγητές του Εθνικού Πανεπιστημίου προστέθηκαν τώρα δημοσιογράφοι, αξιωματικοί και απόφοιτοι των ελληνικών σχολείων στη Μακεδονία.

1) Κατά τον Νεοκλή Καζάζη, οι «Σλαύοι» της Μακεδονίας διακρίνονταν σε «Σέρβους, Βουλγάρους και σλαυοφώνους Μακεδόνας».
2) Ο Παύλος Μελάς, σε επιστολή του από την Μακεδονία προς τη σύζυγό του Ναταλία, αποκαλούσε τους «σλαυοφώνους Μακεδόνας» του Καζάζη «Μακεδόνες» χωρίς άλλο επιθετικό προσδιορισμό, ενώ
3) ο Στράτης Μυριβήλης, στρατιώτης στο μακεδονικό μέτωπο (1917-1918), τους περιέγραψε ως διαφορετικούς τόσο από τους Σέρβους και τους Βουλγάρους, όσο και από τους Έλληνες.
4) Ο γενικός διοικητής Μακεδονίας το 1914 και πρωθυπουργός της χώρας αργότερα Θεμιστοκλής Σοφούλης, σε οδηγίες του προς τους νομάρχες και τους επάρχους της Μακεδονίας, αναφέρεται στους κατοίκους της χώρας που ομιλούσαν την «Μακεδονικήν διάλεκτον».
5) Το 1918, στον εθνολογικό χάρτη που εκτύπωσε η κυβέρνηση του Βενιζέλου στο Λονδίνο υπό την επίβλεψη του καθηγητή του Πανεπιστημίου Αθηνών Γ.Σωτηριάδη για να στηριχθούν οι εθνικές διεκδικήσεις στο επικείμενο συνέδριο ειρήνης, οι «Macedonian Slavs» διακρίνονταν από τους «Bulgarians» και τοποθετούνταν μεταξύ του Νέστου και των Λιμνών, προς βορρά των βόρειων ελληνικών συνόρων της Συνθήκης του Βουκουρεστίου[4].

«Σλάβοι της Μακεδονίας», κατά τον συντάκτη της έκθεσης του Ιδρύματος Κάρνεγκι, που δημοσιεύτηκε την επαύριο των Βαλκανικών Πολέμων (1912-1913), ήταν «ένας ευφημισμός που είχε επινοηθεί για να αποκρύψει την ύπαρξη Βουλγάρων στη Μακεδονία».
Με τον συντάκτη της έκθεσης αυτής φαίνεται πως συμφωνούσαν οι συντάκτες της ελληνο-βουλγαρικής Σύμβασης του Νεϊγύ (1919) και της Συνθήκης των Σεβρών (1920), οι οποίοι ονόμαζαν τους «Σλάβους της Μακεδονίας» «Βουλγάρους την φυλήν» και «βουλγαρική μειονότητα» αντίστοιχα. Όπως «βουλγαρική μειονότητα» αναγνώριζε και το θνησιγενές Πρωτόκολλο Πολίτη-Καλφώφ (1924).
Το νεοσύστατο Κ.Κ.Ε. την ίδια εποχή εισήγαγε στη χώρα το αποσταθεροποιητικό σύνθημα για τη σύσταση μιας «ενιαίας και ανεξάρτητης Μακεδονίας και Θράκης» κατά τις οδηγίες της Κομμουνιστικής Διεθνούς, μαζί με τους εξίσου αποσταθεροποιητικούς όρους «Μακεδόνες» και «Μακεδονικός λαός».

Οι συντάκτες, τέλος, της εθνικής απογραφής του 1928 αναφέρονταν στους «ομιλούντας την μακεδονοσλαυικήν» [5].

Από τις ενδεικτικές αυτές αναφορές στους πάλαι ποτέ «Βουλγάρους» και κατόπιν «Σλάβους της Μακεδονίας» γίνεται φανερή η αμηχανία και ενίοτε η νευρικότητα εκπροσώπων του εθνικού κράτους των ελλήνων απέναντι σε μια αλλόφωνη κοινότητα της Μακεδονίας η οποία δοκίμασε τις ονοματοθετικές ικανότητες των Ελλήνων όσο καμία άλλη. Αυτές οι ονοματοθετικές παλινωδίες της επίσημης Ελλάδας δεν θα μπορούσαν να χαρακτηριστούν «ολισθήματα» ή «σφάλματα» της ελληνικής εθνικής πολιτικής, όπως έχει γίνει στο παρελθόν.
Δεν θα μπορούσαν επίσης να χαρακτηριστούν «ασθενή» σημεία της ελληνικής εθνικής επιχειρηματολογίας για την ταυτότητα αυτής της «ανοικονόμητης» αλλόφωνης κοινότητας της ελληνικής Μακεδονίας του παρελθόντος αιώνα.
Απηχούν οι όροι αυτοί την παρατεταμένη και αγωνιώδη προσπάθεια της επίσημης Ελλάδας να αντιμετωπίσει γειτονικές χώρες οι οποίες ούτε φιλικές ήταν προς αυτήν, ούτε υστερούσαν έναντι αυτής σε ονοματοθετικές επιδόσεις.

doctor

_______________________________________________________

Σημειώσεις/Βιβλιογραφία/Πηγές:

[1] Ο Θάνος Βερέμης σπούδασε πολιτική επιστήμη στο Πανεπιστήμιο της Βοστώνης και στην Οξφόρδη. Από το 1977 διετέλεσε επιμελητής στην έδρα Νεώτερης Ελληνικής Ιστορίας στην Πάντειο Σχολή Πολιτικών Επιστημών, το 1978 έγινε Research Associate του Διεθνούς Ινστιτούτου Στρατηγικών Μελετών (Λονδίνο), το 1983 υπήρξε επισκέπτης ερευνητής καθηγητής στο Πανεπιστήμιο Harvard, το 1987 επισκέπτης καθηγητής στο Πανεπιστήμιο Princeton, και το 1993-1994 επισκέπτης καθηγητής στο St.Antony’s College της Οξφόρδης. Από το 1987 είναι καθηγητής πολιτικής ιστορίας στο Πανεπιστήμιο Αθηνών, ενώ από το 1988 έως το 1994 υπήρξε διευθυντής του Ελληνικού Ιδρύματος Ευρωπαϊκής και Εξωτερικής Πολιτικής (ΕΛΙΑΜΕΠ), και έως το 2000 πρόεδρός του.
Από το 2001 έως το 2003 ήταν Constantine Karamanlis Professor στο Fletcher School of Law and Diplomacy.
Το 2004 έγινε πρόεδρος του Εθνικού Συμβουλίου Παιδείας.

[2] Ο Γιάννης Σ. Κολιόπουλος είναι καθηγητής ιστορίας των νεώτερων χρόνων στην Φιλοσοφική Σχολή του Αριστοτελείου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης.
Είναι επίσης αντιπρόεδρος του Δ.Σ. του Ιδρύματος Μελετών Χερσονήσου Αίμου, μέλος της επιστημονικής επιτροπής του Κέντρου Μακεδονικής Ιστορίας και Τεκμηριώσεως (ΚΕΠΙΤ) του Μουσείου Μακεδονικού Αγώνος, αντιπρόεδρος της της Δ.Ε. του Πανεπιστημίου Δ.Μακεδονίας, μέλος του επταμελούς συμβουλίου του ΑΠΘ και μέλος της εταιρείας Μακεδονικών Σπουδών.

[3]
- Ο εν Αθήναις Σύλλογος προς Διάδοσιν των Ελληνικών Γραμμάτων. Η δράσις του συλλόγου κατά την εκατονταετία 1869-1969, ο.π. σ.87-88.
- Ιωάννης Ν.Καλοστύπης, Μακεδονία, ήτοι μελέτη οικονομολογική, γεωγραφική, ιστορική και εθνολογική της Μακεδονίας,ο.π. σ.68 κ.εξ.
- Σοφία Βούρη, Εκπαίδευση και εθνικισμός στα Βαλκάνια. Η περίπτωση της βορειοδυτικής Μακεδονίας, 1870-1904, ο.π. σ.48,52-53,59.
- Χριστίνα Κουλούρη, Ιστορία και γεωγραφία στα ελληνικά σχολεία (1834-1914) ο.π. σ.341. Βλ.επίσης φυλλάδιο της εποχής του Συνεδρίου του Βερολίνου.
- Θ.Α.Πασχίδης, Οι Αλβανοί και το μέλλον αυτών εν τω ελληνισμώ μετά προσαρτήματος περί των Ελληνοβλάχων και Βουλγάρων, Αθήνα 1879, σ.31-37
- Gunnar Hering, “Die Bulgaren in der Schriften griechischer Intellektueller in der ersten Hälfte des 19 Jahrhunderts”, στο Nostos.Gesammelte Schriften zur Sudosteuropaischen Geschichte, Hrsg. Maria A. Stasinopoulou, Peter Lang, Frankfurt 1995, S.49-72, όπου ο ερευνητής διακρίνει την αλλαγή στην αντιμετώπιση των Βουλγάρων στα μέσα του 19ου αιώνα.

4.

- Νεοκλής Καζάζης, το μακεδονικόν πρόβλημα, Θεσσαλονίκη 1992 (β’ εκδ.) σ.406.
- Ναταλία Μελά, Παύλος Μελάς, Αθήνα 1964, σ.239,241,242-243.
- Στράτης Μυριβήλης, Η ζωή εν τάφω, Αθήνα 1993 (κθ’ εκδ.) κεφ. «Ζάβαλη μάικω», σ.225 κ.εξ.
- Γενική Διοίκησις Μακεδονίας, Συλλογή οργανικών διατάξεων, εγκυκλίων, διαταγών και οδηγιών του γενικού διοικητού Μακεδονίας, Θεσσαλονίκη 1914, σ.148-152.
- Ιστορία του Ελληνικού Έθνους, Τόμος ΙΕ’, Εκδοτική Αθηνών, Αθήνα 1978, σ.91, όπου εθνολογικός χάρτης της εποχής.

5.

– Ιστορικόν Αρχείον του Υπουργείου των Εξωτερικών, Κεντρική Υπηρεσία Β/1921,Β/59.
- Ιστορικό Αρχείο Μακεδονίας (Θεσσαλονίκη), Γενική Διοίκηση Μακεδονίας, Φ108, έκθεση με τίτλο «Εθνολογική σύνθεσις του πληθυσμού της περιοχής της Χ’ Μεραρχίας»,9.4.1925.
- Εταιρεία Ελληνικού Λογοτεχνικού και Ιστορικού Αρχείου-Μουσείο Μπενάκη, Αθήνα,1988, σελ.85-94.