Και τι δεν έχει γραφτεί για την Μικρασιατική Εκστρατεία και την Μικρασιατική Καταστροφή. Φυσικά, εκ των υστέρων, κατόπιν εορτής. Οι κρίσεις όλων μας εύκολες και ανέξοδες διότι γίνονται μετά τα γεγονότα χωρίς κανένα ρίσκο αφού γνωρίζουμε το τι έγινε. Έτσι, πολλές αποφάσεις του Ελ. Βενιζέλου κρίνονται ως λάθος, ως δουλικές προς τις μεγάλες δυνάμεις, ακόμη και ως προδοτικές. Στο σημερινό θέμα θα ασχοληθούμε με τις κρίσεις του Βενιζέλου όσον αφορά την εξέλιξη των επιχειρήσεων στο μέτωπο της Μικράς Ασίας. Το μεγάλο προβάδισμα του Βενιζέλου είναι ότι οι κρίσεις του γίνονται κατά την διάρκεια της μικρασιατικής εκστρατείας, εν μέσω των εξελίξεων και όχι μετά.
Πηγή του θέματός μας, ένα υπέροχο βιβλίο ενός λαμπρού ιστορικού, του Γιάννη Γιανουλόπουλου, καθηγητή νεότερης και σύγχρονης ιστορίας στο Πάντειο Πανεπιστήμιο, με τίτλο «Η ευγενής μας τύφλωσις» [1].
Το Συνέδριο της Ειρήνης εγκαινίασε τις επίσημες εργασίες του τον Ιανουάριο του 1919 στο Παρίσι, με τη συμμετοχή 30, πολυμελών σε αρκετές περιπτώσεις, αντιπροσωπειών από ισάριθμα κράτη που συμμετείχαν στον Α’ Παγκόσμιο Πόλεμο και την παρουσία, πολλών επίσης, εκπροσώπων εθνικών, μειονοτικών, θρησκευτικών, οικονομικών, και ποικίλλων άλλων συμφερόντων. Μέσα σε αυτό το πολύχρωμο πλήθος, ο Βενιζέλος φαίνεται ότι ανακάλυψε τον καλύτερο επικοινωνιακό εαυτό του. Με μια μοναδική για έλληνα πολιτικό ικανότητα να επιχειρηματολογεί και να πείθει, συνήθως, ή να μην πείθει, χωρίς όμως ποτέ να κουράζει ή να εξοργίζει το συνομιλητή του, με σαφείς αναφορές σε κοινά συμφέροντα ή επωφελείς για όλους ισορροπίες αντί της εμμονής στα γνωστά «ιστορικά δίκαια του ελληνισμού», με το να προβάλλει τεκμηριωμένες απόψεις και όχι συμπλέγματα, ο επικεφαλής της ελληνικής αντιπροσωπείας κατόρθωσε πράγματι να μεγιστοποιήσει τα πλεονεκτήματα που ήδη διέθετε ως σύμμαχος των νικητών [2].
Κατά τη διάρκεια του Συνεδρίου της Ειρήνης, αποφασίστηκε να ανατεθεί στις ελληνικές δυνάμεις η κατάληψη της Σμύρνης και της περιοχής της [3].
Το Συνέδριο της Ειρήνης εγκαινίασε τις επίσημες εργασίες του τον Ιανουάριο του 1919 στο Παρίσι, με τη συμμετοχή 30, πολυμελών σε αρκετές περιπτώσεις, αντιπροσωπειών από ισάριθμα κράτη που συμμετείχαν στον Α’ Παγκόσμιο Πόλεμο και την παρουσία, πολλών επίσης, εκπροσώπων εθνικών, μειονοτικών, θρησκευτικών, οικονομικών, και ποικίλλων άλλων συμφερόντων. Μέσα σε αυτό το πολύχρωμο πλήθος, ο Βενιζέλος φαίνεται ότι ανακάλυψε τον καλύτερο επικοινωνιακό εαυτό του. Με μια μοναδική για έλληνα πολιτικό ικανότητα να επιχειρηματολογεί και να πείθει, συνήθως, ή να μην πείθει, χωρίς όμως ποτέ να κουράζει ή να εξοργίζει το συνομιλητή του, με σαφείς αναφορές σε κοινά συμφέροντα ή επωφελείς για όλους ισορροπίες αντί της εμμονής στα γνωστά «ιστορικά δίκαια του ελληνισμού», με το να προβάλλει τεκμηριωμένες απόψεις και όχι συμπλέγματα, ο επικεφαλής της ελληνικής αντιπροσωπείας κατόρθωσε πράγματι να μεγιστοποιήσει τα πλεονεκτήματα που ήδη διέθετε ως σύμμαχος των νικητών [2].
Κατά τη διάρκεια του Συνεδρίου της Ειρήνης, αποφασίστηκε να ανατεθεί στις ελληνικές δυνάμεις η κατάληψη της Σμύρνης και της περιοχής της [3].
Η κατοχή της Σμύρνης δεν άρχισε με τους καλύτερους οιωνούς, εφόσον την ημέρα της αποβάσεως (2/15 Μαΐου 1919) κάποιοι έλληνες στρατιώτες –σύμφωνα με την έκθεση της Διασυμμαχικής Επιτροπής που συγκροτήθηκε για να εξετάσει τα έκτροπα- άνοιξαν πυρ εναντίον αόπλων τούρκων πολιτών και αιχμαλώτων [4].
Παρά την άμεση παρέμβαση του Βενιζέλου, που ζήτησε και πέτυχε τη δίκη και την εκτέλεση διά τυφεκισμού των αυτουργών (αντί της γνωστής μεθόδου συγκαλύψεως ευθυνών μέσω εσωτερικών διοικητικών ανακρίσεων από τις στρατιωτικές αρχές), τα επεισόδια αυτά, που ασφαλώς μεγαλοποιήθηκαν και έγιναν αντικείμενο συστηματικής εκμεταλλεύσεως, έβλαψαν σημαντικά την ελληνική υπόθεση [5].
O Βενιζέλος αντιμετώπισε με οργή τις προσπάθειες των στρατιωτικών να συγκαλύψουν τα όσα συνέβησαν [6].
Στις 18/31 Ιουλίου 1919, έγραφε από το Παρίσι προς τον υπουργό Εξωτερικών Αλέξανδρο Διομήδη:
«Η θέσις μας εν Σμύρνη, από ημέρας εις ημέραν καθίσταται πολιτικώς επισφαλεστέρα… εκ των παρεκτροπών του στρατού μας. […] Εάν μη συνετισθώμεν και αν ιδίως οι στρατιωτικοί μας εν Σμύρνη δεν συνέλθουν εκ της μέθης εις ήν φαίνονται ευρισκόμενοι, και δεν προλάβουν πάσαν νέαν παρεκτροπήν… θα καταντήσωμεν να εξωσθώμεν εκ Σμύρνης, κακήν κακώς, εξηυτελισμένοι και τεταπεινωμένοι».
Ζητούσε δε από τον Α.Διομήδη να μεταβεί ο ίδιος στη Σμύρνη και να συναντήσει τον Λ.Παρασκευόπουλο για «να του κρούση, άνευ περιστροφών, τον κώδωνα του κινδύνου. Πρέπει να επιδιώξη με κάθε τρόπον να κάμη όλους τους στρατιωτικούς μας ν’αλλάξουν μυαλά. Βέβαια το πράγμα δεν είναι εύκολον. Αλλά είναι αναγκαίον» [7].
Μόνο που τον αγώνα για την συγκράτηση της κατάστασης ο Βενιζέλος τον είχε αναθέσει σε λάθος πρόσωπο, στον Αριστείδη Στεργιάδη. Έναν άνθρωπο μονόχνωτο, με ανεξέλεγκτες εκρήξεις οργής, που δεν διέθετε κανενός είδους διπλωματικότητα, η οποία ήταν απαραίτητη προκειμένου να επιβάλλει κανείς την τάξη στους εξημμένους επικεφαλής των Ελλήνων της Σμύρνης, χωρίς ταυτοχρόνως να τους προσβάλλει [8].
Ο βασιλιάς Κωνσταντίνος και ο πρωθυπουργός Ελευθέριος Βενιζέλος
στο Ελληνικό Στρατηγείο Χατζή Μπεϊλίκ, Ιούλιος 1913
Η πρόταση Βενιζέλου για σύμπτυξη του μετώπου και όχι για προέλαση προς τα βάθη της Μικράς Ασίας .
Την 1/11/1920 ο Βενιζέλος χάνει τις εκλογές και οι αντίπαλοί του κερδίζουν την εξουσία. Με την αποχώρηση του Βενιζέλου από το προσκήνιο, η Ελλάδα έχανε έναν αναντικατάστατο εκπρόσωπο στις σχέσεις της με τις νικήτριες δυνάμεις και τον μόνο έλληνα πολιτικό που διέθετε τον απαραίτητο ρεαλισμό, το κύρος, αλλά και το πολιτικό σθένος να αντιμετωπίσει την αδίστακτη και αδάπανη εθνοκαπηλεία και να προβεί σε χειρισμούς οι οποίοι θα συντελούσαν, ίσως, όχι στην ανέφικτη στρατιωτική νίκη, αλλά σε έναν βιώσιμο πολιτικό συμβιβασμό.
Έναν συμβιβασμό που θα μπορούσε να αποτρέψει την καταστροφή,ή, τουλάχιστον, να περιορίσει δραστικά την έκτασή της. Θορυβημένος από την κατάσταση του ελληνικού στρατού μετά την απομάκρυνση της εμπειροπόλεμης ηγεσίας του, τη συνεχιζόμενη απομόνωση της χώρας, και τις γαλλο-ιταλικές διαθέσεις αναθεώρησης της συνθήκης Ειρήνης με την Οθωμανική Αυτοκρατορία, ο Βενιζέλος, από το εξωτερικό που βρισκόταν, δήλωσε πρόθυμος να προσφέρει την πολιτική κάλυψη του κόμματός του για μια ριζική αλλαγή στρατηγικής:
την αμυντική σύμπτυξη του μετώπου στην ευρύτερη περιφέρεια της Σμύρνης, μια περιοχή αρκετά μεγαλύτερη από την αρχική ελληνική ζώνη, που θα απαιτούσε την παρουσία –μόνιμη όμως- τριών μεραρχιών (45.000 ανδρών).
Ο Βενιζέλος υπέβαλε ειδικό υπόμνημα για το θέμα αυτό προς την ελληνική κυβέρνηση (Παρίσι 17/30 Ιανουαρίου 1921) μέσω του Επιτετραμμένου της Ελλάδος στην γαλλική πρωτεύουσα. Το υπόμνημα αυτό δημοσιεύτηκε πολύ αργότερα, στις 9 Φεβρουαρίου 1922, στην εφημερίδα «Αθήναι» [9].
Η αντιβενιζελική κυβέρνηση, ωστόσο, δεν αποδέχτηκε την πρόταση, αν και έβλεπε τις αυξανόμενες δυσκολίες της επιθετικής επιλογής [10].
Τόσο ο βασιλιάς Κωνσταντίνος όσο και ο Δημήτριος Γούναρης, ο οποίος έδειχνε να ωθείται σε πολλές αποφάσεις του από μια συμπλεγματική σχεδόν διάθεση ανταγωνισμού προς τον Βενιζέλο, δεν ήταν δυνατόν να δεχθούν ότι αντιπροσώπευαν ένα καθεστώς μειωμένης ικανότητος σε σχέση με τον βενιζελισμό.
Αρνητικά όμως αντέδρασαν και όλοι σχεδόν οι συνεργάτες του Βενιζέλου στην Αθήνα.
Οι μεγάλες, έως τότε, διπλωματικές και στρατιωτικές επιτυχίες της χώρας, και η γνωστή, βραχυπρόθεσμα κερδοφόρος, ροπή του ελληνικού τύπου προς την πατριδεμπορία, είχαν δημιουργήσει ένα κλίμα έντονου, και πέραν ενός σημείου αυτοτροφοδοτούμενου εθνικισμού, ελεύθερου από κάθε επαφή με την εξελισσόμενη πραγματικότητα, που δεν ήταν δυνατόν να ανασταλεί με λογικά επιχειρήματα. Και μάλιστα εξ αποστάσεως.
Αξίζει να σημειωθεί ότι με την πρόταση Βενιζέλου συμφώνησε ο πρωθυπουργός Δημήτριος Ράλλης, ο οποίος και παραιτήθηκε και την θέση του ανέλαβε ο Νικόλαος Καλογερόπουλος.
Ο Ελ. Βενιζέλος υπογράφει τη Συνθήκη των Σεβρών, 28 Ιουλίου/10 Αυγούστου 1920
Η αντίθεση του Βενιζέλου στην απόφαση για την κατάληψη της Άγκυρας.
Η Συμμαχική Συνάντηση των Παρισίων, τον Ιούνιο του 1921, πρότεινε την αποχώρηση του ελληνικού στρατού από την Σμύρνη και την αντικατάστασή του από τοπική χωροφυλακή με ευρωπαίους αξιωματικούς, καθώς και την αποστρατικοποίηση της Ανατολικής Θράκης.
Η ελληνική πλευρά απάντησε αρνητικά και έτσι αναβλήθηκε η υποβολή των συμμαχικών προτάσεων στον Κεμάλ [11].
Ο Βενιζέλος, αντιθέτως, σε πολυσέλιδη επιστολή του από το Aix les Bains (3/16 Ιουλίου 1921) επέκρινε την αρνητική αντιμετώπιση του σχεδίου της Entente από την κυβερνητική πλειοψηφία, σημείωνε πως «το δυστύχημα είναι ότι ούτε οι Φιλελεύθεροι αντελήφθησαν εξ αρχής την αληθή κατάστασιν των πραγμάτων» και υπενθύμιζε την «προ τεσσάρων μηνών ατυχή στάσιν της ελληνικής κυβερνήσεως» η οποία «πτοηθείσα υπό της κοινής γνώμης», απέρριψε τις –ευνοϊκότερες σε σχέση με εκείνες του Ιουνίου- συμμαχικές προτάσεις της Συνδιασκέψεως του Λονδίνου «και επανέλαβε τας επιχειρήσεις αίτινες επεδείνωσαν την θέσιν μας».
Η επιστολή του Βενιζέλου απευθυνόταν στο στρατηγό Π.Δαγκλή και δημοσιεύτηκε στον «Ελεύθερο Τύπο» του βενιζελικού Ανδρέα Καβαφάκη, στις 19 Σεπτεμβρίου 1921 [12].
Η μοιραία πορεία προς την Άγκυρα, ωστόσο, με τελικό σκοπό την «τελική νίκη» κατέληξε σε αποτυχία.
Οι ελληνικές δυνάμεις υποχώρησαν, με μεγάλες απώλειες, στην προκεχωρημένη γραμμή που είχαν κερδίσει. Είχαν χάσει όμως κάθε ελπίδα ότι θα κατόρθωναν να αναδειχθούν νικητές στον μικρασιατικό πόλεμο.
Με νέα επιστολή από την Bagneres de Luchon προς τον Π.Δαγκλή, στις 13 Αυγούστου 1921, ο Βενιζέλος εξηγούσε την απολύτως αρνητική του άποψη για την εκστρατεία της Άγκυρας. Ακόμη και αν ο ελληνικός στρατός κατόρθωνε να καταλάβει την πρωτεύουσα του Κεμάλ, αυτό, υποστήριζε ο Βενιζέλος, δεν θα οδηγούσε στο νικηφόρο για την Ελλάδα τέλος του πολέμου [13].
Λίγες μέρες μετά (22 Αυγούστου 1921), ο αντιστράτηγος Α.Παπούλας, Αρχηγός της Στρατιάς της Μικράς Ασίας, ήρθε να επιβεβαιώσει τον Βενιζέλο. Σε έκθεσή του προς τον υπουργό Στρατιωτικών και την κυβέρνηση για την κατάσταση του μετώπου, έγραφε:
Λίγες μέρες μετά (22 Αυγούστου 1921), ο αντιστράτηγος Α.Παπούλας, Αρχηγός της Στρατιάς της Μικράς Ασίας, ήρθε να επιβεβαιώσει τον Βενιζέλο. Σε έκθεσή του προς τον υπουργό Στρατιωτικών και την κυβέρνηση για την κατάσταση του μετώπου, έγραφε:
«Η Στρατιά ούσα εν απολύτω αγνοία της εν γένει πολιτικής καταστάσεως δεν δύναται να κρίνη αν τα προσδοκώμενα εκ της καταλήψεως της Αγκύρας οφέλη είναι τοιαύτα από πολιτικής απόψεως ώστε να ριψοκινδυνεύση την αντί πάσης θυσίας, έστω και με κίνδυνον μιας ήττας και επομένως μιας αποτυχίας του όλου Μικρασιατικού ζητήματος μετάβασιν μέχρις εκεί, ή αν το μέχρι τούδε επιτευχθέν αποτέλεσμα είναι αρκετόν ώστε η Κυβέρνησις να επωφεληθή αυτού προς επιτυχήν διαπραγμάτευσιν» [14].
Ούτε ο Βενιζέλος όμως, αλλά ούτε και ο αρχηγός της στρατιάς της Μικράς Ασίας ελήφθησαν υπ’όψιν από τους αντιβενιζελικούς. Η πλήρης δραπέτευση από την πραγματικότητα ήταν γεγονός: χωρίς κανένα σχέδιο θα επιχειρούνταν η κατάληψη της Άγκυρας.
Τα αποτελέσματα δεν άργησαν να έρθουν και οι συνέπειες για τον ελληνισμό της Ιωνίας γνωστές σε όλους.
Οι κρίσεις του Βενιζέλου, εν μέσω των εξελίξεων, έρχονται να αποδείξουν ότι η διορατικότητα και η οξύνοια αυτού του μεγάλου πολιτικού ήτανε πολύ μπροστά για την εποχή του. Τόσο μπροστά, που ο ελληνικός λαός στις εκλογές του 1920 δεν μπόρεσε να «δει» αυτό που έβλεπε ο Βενιζέλος. Το κατάλαβε δυστυχώς στην προκυμαία της Σμύρνης, όταν πλέον ήταν πολύ αργά.
doctor
______________________________________
[1] «Η ευγενής μας τύφλωσις», σσ.,249-288. Ο Γιάννης Γιανουλόπουλος αποφοίτησε το 1965 από τη Φιλοσοφική Σχολή (κατεύθυνση Ιστορίας και Αρχαιολογίας) του Πανεπιστημίου Αθηνών. Συνέχισε τις σπουδές του στο Παρίσι και στο Λονδίνο. Είναι διδάκτορας του Πανεπιστημίου του Λονδίνου στη Νεώτερη Ευρωπαϊκή Ιστορία και μέλος του Institute of Historical Research της Αγγλίας. Στην Ελλάδα επέστρεψε το 1979. Δίδαξε νεώτερη και σύγχρονη ιστορία, ελληνική και ευρωπαϊκή, στο Πανεπιστήμιο Κρήτης (1979-1984). Από τον Σεπτέμβριο του 1984 διδάσκει τα ίδια και άλλα συναφή αντικείμενα στο Πάντειο Πανεπιστήμιο.
[2] Ν.Petsalis-Diomidis, Greece at Paris Peace Conference 1919, Thessaloniki (Institute for Balkan Studies) 1978, σσ.109-16, 118-26,137-8. Μ.Llewellyn Smith, Greece in Asia Minor, σσ.66-7, 71-5. Harold Nicolson, Peace-making 1919, London (Constable) 1933, σσ.205, 208-9, 221. Μαζαράκης-Αινιάν, Αλέξανδρος, Ιστορική Μελέτη, 1821-1897 και ο πόλεμος του 1897 (μετά παραρτήματος 1898-1903), Αθήναι, 1950, σσ.244-5.
[3] Η «εντολή» της Entente είχε μεν σχέση με την «ασφάλεια των συμμαχικών δυνάμεων» (Άρθρο 7 της Συνθήκης του Μούδρου), αλλά τα συμφραζόμενα της αποφάσεως δεν άφηναν πολλές αμφιοβολίες –στην Αθήνα- ότι επρόκειτο για το πρώτο βήμα προς την κατεύθυνση της ικανοποιήσεως των ελληνικών διεκδικήσεων. Paul Mantoux, Les deliberations du Conceil des Quatre, Paris (CNRS) 1955, vol.1, σσ.455-6,485-6,499. Κωνσταντίνος Θ.Ρέντης, Η εξωτερική πολιτική της Ελλάδος μετά την 1η Νοεμβρίου [1920], εν Αθήναις 1922, σσ.6-14. Το άρθρο 7 της Συνθήκης του Μούδρου προέβλεπε ότι «οι Σύμμαχες δυνάμεις [της Entente] έχουν το δικαίωμα να καταλαμβάνουν οποιοδήποτε στρατηγικό σημείο [της Οθωμανικής Επικράτειας] σε περίπτωση δημιουργίας καταστάσεως η οποία θα μπορούσε να απειλήσει την ασφάλειά τους.
[4] Το πλήρες κείμενο της Εκθέσεως, που συντάχθηκε μετά τριάντα έξι συνεδριάσεις της Ανακριτικής Επιτροπής, και εγκρίθηκε από το Ανώτατο Συμβούλιο του Συνεδρίου Ειρήνης, στο DBFP, First-Series, vol II, No7, Appendix A’, σσ.237-58, και, ελληνικά (το κύριο μέρος της), στο Μιχαήλ Μ.Ροδάς, Η Ελλάδα στην Μικράν Ασία (1918-1922), Αθήναι, 1950, σσ.146-55, όπου και η (όχι ιδιαιτέρως πειστική) «αντέκθεση» του Αλ.Μαζαράκη (σ.155-64). Για την ίδια Έκθεση και τα θλιβερά γεγονότα που την προκάλεσαν, όχι μόνον εκείνα της Σμύρνης, αλλά και του Αϊδινίου (29-30 Μαΐου), βλ.μεταξύ πολλών άλλων, Victoria Solomonides, Greece in Asia Minor:The Greek Administration of the Vilayet of Aidin, 1919-1922, διδακτορική διατριβή, King’s College, University of London, 1984, σσ.53-64, 81-2. Αλ.Μαζαράκης, ό.π. σ.262, 263-5. Μ.Llewellyn Smith, ό.π. σσ.89-91. Arnold Toynbee, The Western Question in Greece and Turkey: A study in the contract of civilizations, London (Constable) 1922, σσ. 390-405.
[5] Αρκετά από τα δυσμενέστατα κύρια άρθρα, κείμενα ειδικών ανταποκριτών ή σχόλια για την ελληνική παρουσία στην Σμύρνη, είχαν ως αφορμή, στην Αγγλία τουλάχιστον, τις ερωτήσεις τις σχετικές με τη συμπεριφορά των ελληνικών στρατευμάτων και των εντόπιων χριστιανών, τόσο κατά την πρώτη, όσο και κατά τις αμέσως επόμενες ημέρες της «κατοχής», που υπέβαλαν βουλευτές του Συντηρητικού, κυρίως, κόμματος στη Βουλή των Κοινοτήτων [Hansard,1919, vol.117, cols.303-4, 741, 1133-4, Vol.118, cols.22, 794,886,948-9,1531-3. Vol.119, cols.29-30,565,2016-7. Vols 120-125. Manchester Guardian, May 21, June 7 (επιστολή Βενιζέλου), June 27, 1919. Times, May 28, June 3, 1919. Daily Express, May 31, June 2, 1919.
[6] Μετά από την «ανάκριση» που πραγματοποίησε ο υποστράτηγος Παναγιώτης Γαργαλίδης.
[7] N.Petsalis-Diomidis, ό.π., 223-5.
[8] Για τον ρόλο του Αριστείδη Στεργιάδη, ύπατου αρμοστή της Σμύρνης βλ: http://www.inarcadia.gr/news/arthra/istorika/arist-stergiadis.pdf
[9] Βλ.επίσης και Record by Mr.Nicolson of a Conversation with Mr.Venizelos, Paris, January 27,1921, (E1740/10/19).
[10] Μ.Llewellyn Smith, ό.π., σσ.183-4, 186.
[11] Lord Granville (Athens) to FO, No 363 tel., June 25, 1921, E7478/143/44 και Νο 408 tel.July 15,1921, E8171/143/44. Frangulis, A.-F., La Grece et la Crise mondiale, Paris, 1926, σσ.284-5. «Οι όροι αυτοί δεν ήσαν άξιοι περιφρονήσεως, αφού παρείχον [εις την Ελλάδαν] την ελπίδα να επιτύχη την σύμπραξιν των Μεγάλων Δυνάμεων εις περίπτωσιν αρνήσεως του Κεμάλ όπως δεχθή τους όρους τούτους» έγραφε, κατόπιν εορτής, Ο Κωνσταντίνος Ρέντης, ο μετά το κίνημα του 1922 (και πολλές φορές έκτοτε σε Φιλελεύθερα κυβερνητικά σχήματα) υπουργός Εξωτερικών, για να προσθέσει ότι «ατυχώς κατά την Συνέλευσιν της 1ης Ιουλίου [1921] , οπότε ο κ.Γούναρης κατέθεσε το κείμενον της συμμαχικής προτάσεως και της ελληνικής απαντήσεως, δεν εζητήθησαν εξηγήσεις παρά των μη κυβερνητικών ομάδων, αίτινες τουναντίον μάλιστα απεριφράστως ενέκριναν την αρνητικήν απάντησιν της Κυβερνήσεως» (Κ.Ρέντης, ό.π. σ.82). Με την εξόχως διακριτική διατύπωση «μη κυβερνητικές ομάδες», ο Ρέντης αναφερόταν στο κόμμα του, το κόμμα των Φιλελευθέρων, το οποίον, απόντος του ιδρυτή και αρχηγού του, φρόντιζε να υπερθεματίζει στα λεγόμενα «εθνικά θέματα».
[12] Εφημερίδα «Ελεύθερος Τύπος», 19.9.1921, Π.Δαγκλής, Στρατηγός, Παναγιώτης Γ. Αναμνήσεις, Έγγραφα, Αλληλογραφία: Το Αρχείο του (επιμ.Ξ.Λευκοπατρίδης), 2 τ., Αθήναι (Βαγιονάκης) 1965, σ.405, 406-9.
[13] Και αυτή η επιστολή του Βενιζέλου δημοσιεύθηκε στον «Ελεύθερο Τύπο», στις 20.9.1921. Βλ. επίσης και Π.Δαγκλής, ό.π., σσ.410-2.
[14] «Έκθεση της Στρατιάς [Μικράς Ασίας] προς τον υπουργό Στρατιωτικών και την κυβέρνηση για την κατάσταση του μετώπου και την επιτακτική ανάγκη διακοπής των επιχειρήσεων προς Άγκυρα.22 Αυγούστου1921» . Συνετάχθη στο Στρατηγείον της Στρατιάς Μικράς Ασίας υπό του αρχηγού αυτής, Ανιστράτηγου Α.Παπούλα («ο πόλεμος στην Μικρά Ασία», «Η Ιστορία των Ελλήνων», εκδ.ΔΟΜΗ, τ.12, σσ.180-1.
[1] «Η ευγενής μας τύφλωσις», σσ.,249-288. Ο Γιάννης Γιανουλόπουλος αποφοίτησε το 1965 από τη Φιλοσοφική Σχολή (κατεύθυνση Ιστορίας και Αρχαιολογίας) του Πανεπιστημίου Αθηνών. Συνέχισε τις σπουδές του στο Παρίσι και στο Λονδίνο. Είναι διδάκτορας του Πανεπιστημίου του Λονδίνου στη Νεώτερη Ευρωπαϊκή Ιστορία και μέλος του Institute of Historical Research της Αγγλίας. Στην Ελλάδα επέστρεψε το 1979. Δίδαξε νεώτερη και σύγχρονη ιστορία, ελληνική και ευρωπαϊκή, στο Πανεπιστήμιο Κρήτης (1979-1984). Από τον Σεπτέμβριο του 1984 διδάσκει τα ίδια και άλλα συναφή αντικείμενα στο Πάντειο Πανεπιστήμιο.
[2] Ν.Petsalis-Diomidis, Greece at Paris Peace Conference 1919, Thessaloniki (Institute for Balkan Studies) 1978, σσ.109-16, 118-26,137-8. Μ.Llewellyn Smith, Greece in Asia Minor, σσ.66-7, 71-5. Harold Nicolson, Peace-making 1919, London (Constable) 1933, σσ.205, 208-9, 221. Μαζαράκης-Αινιάν, Αλέξανδρος, Ιστορική Μελέτη, 1821-1897 και ο πόλεμος του 1897 (μετά παραρτήματος 1898-1903), Αθήναι, 1950, σσ.244-5.
[3] Η «εντολή» της Entente είχε μεν σχέση με την «ασφάλεια των συμμαχικών δυνάμεων» (Άρθρο 7 της Συνθήκης του Μούδρου), αλλά τα συμφραζόμενα της αποφάσεως δεν άφηναν πολλές αμφιοβολίες –στην Αθήνα- ότι επρόκειτο για το πρώτο βήμα προς την κατεύθυνση της ικανοποιήσεως των ελληνικών διεκδικήσεων. Paul Mantoux, Les deliberations du Conceil des Quatre, Paris (CNRS) 1955, vol.1, σσ.455-6,485-6,499. Κωνσταντίνος Θ.Ρέντης, Η εξωτερική πολιτική της Ελλάδος μετά την 1η Νοεμβρίου [1920], εν Αθήναις 1922, σσ.6-14. Το άρθρο 7 της Συνθήκης του Μούδρου προέβλεπε ότι «οι Σύμμαχες δυνάμεις [της Entente] έχουν το δικαίωμα να καταλαμβάνουν οποιοδήποτε στρατηγικό σημείο [της Οθωμανικής Επικράτειας] σε περίπτωση δημιουργίας καταστάσεως η οποία θα μπορούσε να απειλήσει την ασφάλειά τους.
[4] Το πλήρες κείμενο της Εκθέσεως, που συντάχθηκε μετά τριάντα έξι συνεδριάσεις της Ανακριτικής Επιτροπής, και εγκρίθηκε από το Ανώτατο Συμβούλιο του Συνεδρίου Ειρήνης, στο DBFP, First-Series, vol II, No7, Appendix A’, σσ.237-58, και, ελληνικά (το κύριο μέρος της), στο Μιχαήλ Μ.Ροδάς, Η Ελλάδα στην Μικράν Ασία (1918-1922), Αθήναι, 1950, σσ.146-55, όπου και η (όχι ιδιαιτέρως πειστική) «αντέκθεση» του Αλ.Μαζαράκη (σ.155-64). Για την ίδια Έκθεση και τα θλιβερά γεγονότα που την προκάλεσαν, όχι μόνον εκείνα της Σμύρνης, αλλά και του Αϊδινίου (29-30 Μαΐου), βλ.μεταξύ πολλών άλλων, Victoria Solomonides, Greece in Asia Minor:The Greek Administration of the Vilayet of Aidin, 1919-1922, διδακτορική διατριβή, King’s College, University of London, 1984, σσ.53-64, 81-2. Αλ.Μαζαράκης, ό.π. σ.262, 263-5. Μ.Llewellyn Smith, ό.π. σσ.89-91. Arnold Toynbee, The Western Question in Greece and Turkey: A study in the contract of civilizations, London (Constable) 1922, σσ. 390-405.
[5] Αρκετά από τα δυσμενέστατα κύρια άρθρα, κείμενα ειδικών ανταποκριτών ή σχόλια για την ελληνική παρουσία στην Σμύρνη, είχαν ως αφορμή, στην Αγγλία τουλάχιστον, τις ερωτήσεις τις σχετικές με τη συμπεριφορά των ελληνικών στρατευμάτων και των εντόπιων χριστιανών, τόσο κατά την πρώτη, όσο και κατά τις αμέσως επόμενες ημέρες της «κατοχής», που υπέβαλαν βουλευτές του Συντηρητικού, κυρίως, κόμματος στη Βουλή των Κοινοτήτων [Hansard,1919, vol.117, cols.303-4, 741, 1133-4, Vol.118, cols.22, 794,886,948-9,1531-3. Vol.119, cols.29-30,565,2016-7. Vols 120-125. Manchester Guardian, May 21, June 7 (επιστολή Βενιζέλου), June 27, 1919. Times, May 28, June 3, 1919. Daily Express, May 31, June 2, 1919.
[6] Μετά από την «ανάκριση» που πραγματοποίησε ο υποστράτηγος Παναγιώτης Γαργαλίδης.
[7] N.Petsalis-Diomidis, ό.π., 223-5.
[8] Για τον ρόλο του Αριστείδη Στεργιάδη, ύπατου αρμοστή της Σμύρνης βλ: http://www.inarcadia.gr/news/arthra/istorika/arist-stergiadis.pdf
[9] Βλ.επίσης και Record by Mr.Nicolson of a Conversation with Mr.Venizelos, Paris, January 27,1921, (E1740/10/19).
[10] Μ.Llewellyn Smith, ό.π., σσ.183-4, 186.
[11] Lord Granville (Athens) to FO, No 363 tel., June 25, 1921, E7478/143/44 και Νο 408 tel.July 15,1921, E8171/143/44. Frangulis, A.-F., La Grece et la Crise mondiale, Paris, 1926, σσ.284-5. «Οι όροι αυτοί δεν ήσαν άξιοι περιφρονήσεως, αφού παρείχον [εις την Ελλάδαν] την ελπίδα να επιτύχη την σύμπραξιν των Μεγάλων Δυνάμεων εις περίπτωσιν αρνήσεως του Κεμάλ όπως δεχθή τους όρους τούτους» έγραφε, κατόπιν εορτής, Ο Κωνσταντίνος Ρέντης, ο μετά το κίνημα του 1922 (και πολλές φορές έκτοτε σε Φιλελεύθερα κυβερνητικά σχήματα) υπουργός Εξωτερικών, για να προσθέσει ότι «ατυχώς κατά την Συνέλευσιν της 1ης Ιουλίου [1921] , οπότε ο κ.Γούναρης κατέθεσε το κείμενον της συμμαχικής προτάσεως και της ελληνικής απαντήσεως, δεν εζητήθησαν εξηγήσεις παρά των μη κυβερνητικών ομάδων, αίτινες τουναντίον μάλιστα απεριφράστως ενέκριναν την αρνητικήν απάντησιν της Κυβερνήσεως» (Κ.Ρέντης, ό.π. σ.82). Με την εξόχως διακριτική διατύπωση «μη κυβερνητικές ομάδες», ο Ρέντης αναφερόταν στο κόμμα του, το κόμμα των Φιλελευθέρων, το οποίον, απόντος του ιδρυτή και αρχηγού του, φρόντιζε να υπερθεματίζει στα λεγόμενα «εθνικά θέματα».
[12] Εφημερίδα «Ελεύθερος Τύπος», 19.9.1921, Π.Δαγκλής, Στρατηγός, Παναγιώτης Γ. Αναμνήσεις, Έγγραφα, Αλληλογραφία: Το Αρχείο του (επιμ.Ξ.Λευκοπατρίδης), 2 τ., Αθήναι (Βαγιονάκης) 1965, σ.405, 406-9.
[13] Και αυτή η επιστολή του Βενιζέλου δημοσιεύθηκε στον «Ελεύθερο Τύπο», στις 20.9.1921. Βλ. επίσης και Π.Δαγκλής, ό.π., σσ.410-2.
[14] «Έκθεση της Στρατιάς [Μικράς Ασίας] προς τον υπουργό Στρατιωτικών και την κυβέρνηση για την κατάσταση του μετώπου και την επιτακτική ανάγκη διακοπής των επιχειρήσεων προς Άγκυρα.22 Αυγούστου1921» . Συνετάχθη στο Στρατηγείον της Στρατιάς Μικράς Ασίας υπό του αρχηγού αυτής, Ανιστράτηγου Α.Παπούλα («ο πόλεμος στην Μικρά Ασία», «Η Ιστορία των Ελλήνων», εκδ.ΔΟΜΗ, τ.12, σσ.180-1.
31 σχόλια:
Στο πολύ ωραίο ποστ σου αγαπητέ φίλε θα μου επιτρέψεις να παρατηρήσω ότι ο Βενιζέλος μόνο από διορατικότητα δεν χαρακτηρίζεται από την ιστορία για την ατυχή του απόφαση να κάνει τις εκλογές του 1920 και να οδηγήσει την πατρίδα σε τέτοια περιπέτεια.
Οι πιέσεις που του ασκήθηκαν για τη διεξαγωγή των εκλογών ήταν εντονότατες, αλλά όφειλε να τις αποκρούσει. Ακόμα και να αισθανόταν σίγουρος για την εκλογική του νίκη δεν υπήρχε κανένας απολύτως λόγος να προβεί σε εκλογές.
Ήταν ένα μέγα σφάλμα που παρέδωσε τον ελληνισμό στα χέρια των λαϊκιστών πολιτικών της παλιάς (προ του 1912) Ελλάδας με τα γνωστά αποτελέσματα.
Πως αλλιώς άραγε να εξηγείται το γεγονός ότι μετά από δέκα χρόνια χωρίς εκλογές, τον έπιασε ο πόνος να φανεί δημοκράτης σ' αυτό τον απίστευτο λαό που είχε για ηγέτη κάποιον που δεν του άξιζε τελικά, γιατί ο ηγέτης ήταν έτη φωτός μπροστά?
Βασικέ έχεις απόλυτο δίκιο. Έπρεπε να τελειώσει όλη η περιπέτεια και μετά να κάνει εκλογές.
Για να προλάβουμε φυσικά κάποιους, μιλάμε για μια εντελώς διαφορετική εποχή, μιλάμε για το 1920, και για μια πολύ, μα πάρα πολύ μπερδεμένη κατάσταση. Δεν σημαίνει ότι είμαστε...αντιδημοκράτες και υπέρ της δικτατορίας!
Συμφωνώ απολύτως σε όσα έγραψες. Αυτές οι εκλογές ήταν η αρχή του τέλους και η επάνοδος του βασιλιά το πρόσχημα για την Ιταλία και την Γαλλία για να πάρουν το μέρος του Κεμάλ.
doctor
Ακόμα μία φανταστική δημοσίευση! Με αναγκάζεις κάθε μέρα να σε ψάχνω εναγωνιως! Προσωπικά δεν βλέπω πιο τεκμηριωμένες δημοσιεύσεις στην ελληνική μπλογκόσφαιρα.
Τώρα δεν ξέρω αν ο Βενιζέλος ήταν τόσο διορατικός. Φαγώθηκε να πάει στη Μ. Ασία, πριν ακόμη η Ελλάδα μπει στον πόλεμο. Πάλι καλά που ο Τσώρτσιλ δεν τον άφησε να τον "βοηθήσει" στην εκστρατεία και σφαγή, όπως εξελίχτηκε, της Καλλίπολης, όπου χιλιάδες ελλήνων θα έπεφταν μαζί με το άνθος των ανδρών της Αυτοκρατορίας (κυρίως Αυστραλών).
Τι ήθελε να πετύχει; Προφανώς να διαλύσει οριστικά το τουρκικό κράτος και να στείλει τους Τούρκους στη Κόκκινη Μηλιά. Ήταν αυτό εφικτό; Νομίζω ότι μπορούσε να αντιληφθεί ότι όπως ορθώς επεσήμανε και ο Μεταξάς, κανένα προγεφύρωμα δεν μπορούσε να σταθεί στη περιοχή της Σμύρνης για πάντα, περικυκλωμένο από την εχθρική ενδοχώρα. Η κίνηση των διαδόχων του προς τη Προύσα και το άνοιγμα δεύτερου μετώπου συνολικού μήκους 1000 χλμ σε τελείως εχθρική ενδοχώρα ήταν ακόμα μεγαλύτερη απρονοησία. Ακόμα και αν γίνοταν συμβιβασμός και ανάγκαζαν τον Κεμάλ να υπογράψει, απλώς θα καθυστερούσαν την τελική τουρκική επίθεση για την ανακατάληψη των εδαφών "τους" και για αυτό θα έπρεπε η Ελλάδα να διατηρεί ισχυρό στρατό στη Μ. Ασία για πάντα.
Νομίζω ότι ο Β. έλπιζε να εμπλέξει τους Άγγλους ώστε να στηρίξουν την ελληνική προσπάθεια. Όμως οι Άγγλοι ήταν οι μόνοι "σύμμαχοί" του και δεν μπορούσαν να κινητοποιήσουν τη Δύση στο πλευρό των Ελλήνων, ακόμα και αν το ήθελαν (λέμε τώρα...). Οι Ιταλοί ήταν ανταγωνιστές στη κατάκτηση της Ανατολής, οι Αμερικανοί (που άλλωστε ποτέ δεν κήρυξαν τον πόλεμο στη σύμμαχο της Γερμανίας Τουρκία) διαφωνούσαν, ο Λένιν δεν ήταν και τόσο ευτυχισμένος με την Αντάντ, ιδίως μετά τη περιπέτεια της Ουκρανίας που ο ίδιος ο Βενιζέλος επεδίωξε και τέλος οι Γάλλοι ήταν οι μόνοι που θα μπορούσαν να βοηθήσουν, αλλά πήραν το μέρος του Κεμάλ. Στο τέλος, ο Β. ήξερε πως οι άγγλοι δεν θα έστελναν στρατο και σε σχετική ερώτηση του Λ. τΖώρτζ, ανέλαβε ο ίδιος το κυνήγι του Κεμάλ. Γιατί; Τι έλπιζε; Πως να κυνηγήσεις κάποιον σε μία χώρα με ατέλειωτα μετόπισθεν;
Επιπλέον, οι άγγλοι πιέζονταν και από τους μουσουλμανικούς λαούς της Αυτοκρατορίας τους, αφού υπήρχε ακόμα χαλίφης και η απόβαση ήταν επιδρομή στο χαλιφάτο...Μάλιστα ακόμη και ο (ινδουιστής και πολίτης τότε της Ν. Αφρικής) Μ. Γκάντι πρωτοστάτησε στις ανθελληνικές
διαδηλώσεις.
Σαν ιδιαίτερα θετική και άκρως διορατική βλέπω την εμμονή του Βενιζέλου για την ανταλλαγή των πληθυσμών. Διαφορετικά, οι ελληνικοί πληθυσμοί Θα υπέφεραν αρκετά Σεπτεμβριανά, τα δε 1-2 εκ Τούρκων στη Μακεδονία (των τσάμηδων περιλαμβανομένων) θα ήταν ότι πρέπει για μια ακόμη Βοσνία και Κόσσοβο.
Τι θα μπορούσε να γίνει; Κανείς δεν ξέρει...Παρόλα αυτά, η περιπέτεια της Μ. Ασίας μπορεί να χρησιμεύσει για χρήσιμα διδάγματα. Δεν το βλέπω όμως: Εδώ δεν ξέρουμε πως καταντήσαμε μέσα σε 18 χρόνια να επιδιώκουμε στο σκοπιανό τη λύση που απορρίψαμε πριν οι ίδιοι. Καλά, για το κυπριακό ελπίζω να καταλάβαμε πια πως οι αυριανές προτάσεις για τη "λύση" του, θα είναι δυσμενέστερες των χθεσινών...
πολύ καλή ανάλυση. που αποδεικνύει την αλήθεια του τίτλου του ποστ. μια μόνιμη ελληνική δύναμη σε μια σχετικά μικρή περιοχή κατοικούμενη κατά βάση από μικρασιάτες έλληνες (άρα επανδρωνόμενη και από τους ίδιους) και στην οποία θα προσέφευγαν όλο και περισσότεροι μικρασιάτες έλληνες για προστασία, προστατευόμενη με κατάλληλα αμυντικά έργα θα ήταν και απρόσβλητη και δε οικονομικά δε θα προκαλούσε προβλήματα στο ελληνικό κράτος (άλλωστε η αστική τάξη της σμύρνης και της πόλης ήταν εύρωστη και θα προσέφερε τα απαραίτητα για την αυτοάμυνά της εντός των ελληνικών συνόρων).
στο σημείο των εκλογών ο βενιζέλος έκρινε ότι δε θα τον υποστήριζαν άλλο οι ξένες δυνάμεις ή ότι αν αρνούνταν τις εκλογές θα επαναλαμβανόταν ο διχασμός. δεν είναι απαραίτητο ότι έτσι θα γινόταν ή, αν οι μεγάλες δυνάμεις αρνούνταν να τον αναγνωρίσουν, αφενός ούτε τους κωνσταντινικούς θα υποστήριζαν ούτε το κόστος για τη συντήρηση 3 μεραρχιών θα ήταν τόσο όσο για την κατοχή της β.δ. μικρασίας και την προέλαση ώς την άγκυρα. επιπλέον μια τέτοια σύμπτυξη θα έφερνε σε άμεση επαφή τα αγγλικά στρατεύματα με τους κεμαλικούς και την επιθετικότητά τους.
Το να "προ-βλέπεις" γεγονότα και καταστάσεις όταν ακόμη κανείς άλλος δεν τα "βλέπει" είναι σημάδι μεγάλης ικανότητας, που ο Βενιζέλος διέθετε, αν και απέτυχε να "δει" το αποτέλεσμα των εκλογών, ίσως λόγω υπερβολικής αυτοπεποίθησης. (προσεβλήθη από τον ιό που ευδοκιμεί σε τέτοια “εδάφη”!!)
Έξοχος και πάλι!
Θα έλεγα, ότι ο Βενιζέλος υπερεξετίμησε τις δυνάμεις του και αποφάσισε να προκηρύξει εκλογές το 1920, ώστε να ηγηθεί της Ελλάδος με μεγαλύτερη δύναμη. Ωστόσο, υπολόγισε χωρίς τους Έλληνες, που πολεμούσαν επί 8 χρόνια ασταμάτητα αλλά και τους πολιτικούς του αντιπάλους, που τον χτύπησαν ακριβώς στο σημείο αυτό. Εκ των υστέρων κρινόμενο, ήταν λάθος.
Το βιβλίο του κ. Γιαννουλόπουλου είναι πολύ κατατοπιστικό για την ταραγμένη εποχή ανάμεσα στο 1894 και 1922, όπου η Μεγάλη Ιδέα κυριαρχεί σε μεγάλο ποσοστό του πληθυσμού της Ελλάδος. Και, βέβαια, αποδεικνύει πόσο μικροί ήταν οι πολιτικοί αντίπαλοι του Βενιζέλου, που πίστευαν στη Μεγάλη Ιδέα και διέταξαν την προέλαση μέχρι το Σαγγάριο, ενώ μπορούσαν να μην ενεργήσουν έτσι.
Αργόσχολε, θα συμφωνήσω επί της ουσίας, αλλά θα διαφοροποιηθώ στο θέμα της σύμπτυξης και της άμυνας στην περιοχή της Σμύρνης.
Η ανταλλαγή ήταν το επόμενο "μαξιλαράκι" αν και ο Βενιζέλος από το 1913 την επιζητούσε, την επεδίωκε, κρίνοντας ρεαλιστικά ότι μέσα σε όλη αυτή την εθνογένεση της ευρύτερης περιοχής δεν υπήρχε θέση για μειονότητες, ειδικά στην Τουρκία, όπου η εθνογένεση επειδή επήλθε πιο μετά, παντρεύτηκε και με την ιδεολογία του φασισμού και ειδικά μετά το 1923 ο Κεμάλ ήταν ο Μουσολίνι της περιοχής.
Θα συμφωνήσω με τον Γιάννη. Η παραμονή ενός ισχυρού στρατού στην περιοχή της Σμύρνης ήταν εφικτή, διότι η Σμύρνη δεν ήταν κάποια οικονομικά καθυστερημένη περιοχή (όπως η Θεσσαλία ας πούμε το 1881) και είχε την οικονομική δυνατότητα όχι μόνο να συντηρεί τον στρατό αλλά να αναπτυχθεί ως το κύριο και ισχυρότερο σημείο της Ελλάδος.
Άλλωστε και σήμερα, στον Έβρο, στην πατρίδα μου, δεν υπάρχει ισχυρός στρατός; Το Δ' Σώμα στρατού είναι από τα ισχυρότερα, τα πιο σύγχρονα και τα πολυπληθέστερα. Είναι η αφρόκρεμα του ελληνικού στρατού και το ίδιο ακριβώς θα υπήρχε και στην Σμύρνη ή όπου αλλού υπήρχαν χερσαία σύνορα με την Τουρκία.
Και το κυριότερο: αυτή η μανία ανακατάληψης των Τούρκων θα έσβηνε το πολύ σε δύο γενιές, όπως έσβησε το όνειρο της Βουλγαρίας για έξοδο στο Αιγαίο με το τέλος του Β'ΠΠ.
Τουλάχιστον ως διακαής πόθος της εξωτερικής πολιτικής, διότι εν καιρώ πολέμου οι ορέξεις ανοίγουν...
doctor
Αργόσχολε (επανέρχομαι) ο Βενιζέλος ποτέ μα ποτέ δεν έκανε κάτι χωρίς να το ταυτίσει έξυπνα και διπλωματικά με το συμφέρον κάποιας μεγάλης Δύναμης (Αγγλία κυρίως).
Το έξοχο βιβλίο του Γιανουλόπουλου αναλύει διεξοδικά όλη αυτή την πατριδεμπορία και εθνοκαπηλεία του ελληνικού Τύπου και της ελληνικής κοινωνίας, από την "Εθνική Εταιρεία" ίσαμε την "εκτέλεση των έξ" που ήταν περισσότερο πολιτική δολοφονία παρά απόδοση δικαιοσύνης και εκεί ο Βενιζέλος έδρασε ως μαφιόζος αφού εκτέλεσε με συνοπτικές διαδικασίες τους αντιπάλους του (μιλάμε για πρώην πρωθυπουργούς, υπουργούς και τον αρχηγό της στρατιάς Μικράς Ασίας Χατζηανέστη).
Ειδικά ο πόλεμος του 1897 ήταν μια έφοδος στο τίποτα, που λόγω της ήττας, δεν διδάσκεται στα σχολεία (ή μάλλον διδάσκεται σε δύο τρεις γραμμές επειδή ίσως οι σύμμαχοι μας έσωσαν στην κυριολεξία από τους επελαύνοντες τούρκους).
Δυστυχώς ο στείρος πατριωτισμός ζει και βασιλεύει και σήμερα, τροφοδοτούμενος μάλιστα και από δεξιά και από αριστερά.
Τα πάντα στήνονται επί των "ιστορικών δικαίων" και προτάσσεται μια αόριστη και ασαφής εθνική ιδέα ως πρόταγμα για αυτοπεριχαράκωση και αυτοαπομόνωση μέσα από μια στρουθοκαμηλική θεώρηση των τεκταινομένων παγκοσμίως.
Όλα αυτά τα τεκταινόμενα εκλαμβάνονται ως ένα αέναο πλέγμα συνωμοσιών -φυσικά εναντίον του ελληνισμού!!!- και η εθνική απομόνωση προτείνεται ως ενδεδειγμένη λύση για ΟΛΑ, ακόμη και για την επερχόμενη οικονομική κρίση...
Παραθέτω ένα καταπληκτικό άρθρο ενός άλλου Γιανουλόπουλου, του Γιώργου, της Ελευθεροτυπίας:
Υπάρχει εθνική λύση;
doctor
Γιάννη (επανέρχομαι πάλι) ο διχασμός νομίζω ότι δεν υπήρχε στα 1920. Ο Βενιζέλος (και αυτό δεν είναι γνωστό) δρώντας μακιαβελιστικά έστειλε όλους τις στρατιωτικές μονάδες που επρόσκειντο στον βασιλιά στην Ουκρανία το 1919 (δεν έστειλε δηλαδή τον στρατό του - μεραρχία Κρήτης, Σερρών κ.λπ.).
Με τις εκκαθαρίσεις στον Δημόσιο τομέα και γενικά παντού, μετά το 1917 ήταν ο απόλυτος κυρίαρχος και ειδικά μετά τον Αύγουστο του 1920 και την συνθήκη των Σεβρών ήταν ένας ζωντανός άγιος.
Σχετικά με τις εκλογές του 1920, είδα στο ντοκυμαντέρ του Σκάι ("εμείς οι έλληνες")ότι ο Βενιζέλος πήρε περισσότερες ψήφους αλλά έχασε λόγω του εκλογικού συστήματος! Το γράφω με επιφύλαξη διότι δεν το έχω επιβεβαιώσει.
doctor
glam, δυστυχώς ο Βενιζέλος τότε δεν είχε την MRB ή την Metron Analysis για να του πει για την παράσταση νίκης ή τα ποσοστά που συγκέντρωνε!
Να πω επίσης ότι στην Ανατολική Θράκη που ψήφισε στις εκλογές ο Βενιζέλος πήρε ...σταλινικά ποσοστά (σκεφτείτε ότι οι βασιλικοί δεν είχαν καν υποψήφιο).
doctor
Περιούσιε έτσι ακριβώς είναι. Η διαφορά είναι ότι Βενιζέλος έκανε προσεκτικές κινήσεις, με έγκριση των μεγάλων Δυνάμεων και ποτέ δεν ενήργησε τυχοδιωκτικά όπως οι αντίπαλοί του.
Αυτοί γνώριζαν ότι αν ξανάφερναν τον βασιλιά, οι γάλλοι και οι ιταλοί θα εξόπλιζαν τον Κεμάλ και οι σύμμαχοι τους προειδοποίησαν πολλές φορές. Αυτοί όμως τίποτα.
Άκουγαν τους παπάδες που έλεγαν για τον νέο Παλαιολόγο τον εσόμενο βασιλέα και άλλες τέτοιες βλακείες, όπως αυτές που λέγανε στις αρχές της δεκαετίας του 1990 με το Μακεδονικό και κατεβάζαν τον κόσμο στα συλλαλητήρια. Και σήμερα εκλιπαρούμε για μια λύση που κάποτε απορρίψαμε μετά βαϊων και κλάδων. Μια νέα "εθνική εταιρεία" με τους ρασοφόρους και τον Παπαθεμελή μας οδήγησε σε άλλη μια εθνική ήττα (όπως το 1922, όπως το 1974 στην Κύπρο αλλά και όπως και κατά την διάρκεια της Κατοχής μέσω της συνεργασίας με τις ναζιστικές δυνάμεις).
doctor
doctor-α
πολύ καλή η ανάρτησή σου, δεδομένου ότι οι άθλιοι μεταξικοί έχουν ξεσαλώσει τελευταία.
Μια μόνο προσθήκη-ενημέρωση: Ως πιθανόν να γνωρίζεις, η κρατική νεοδημοκρατική ΕΡΤ ανέθεσε το 2005 στη γνωστή ομάδα των αναθεωρητών ιστορικών να μας μορφωσει περί την Ιστορίαν. Έτσι, σε μια συζήτηση με την κ. Ρεπούση κ.ά. μετά την προβολή του σχετικού ντοκιμαντέρ από το ιστορικό "Το Πανόραμα", ο γ. Γιαννουλόπουλος δήλωσε με απόλυτη βεβαιότητα για το ζήτημα της πυρπόλησης της Σμύρνης:
"«Το μέγα θέμα της καταστροφής της Σμύρνης εξακολουθεί να είναι αμφιλεγόμενο. Δεν είναι τόσο αυτονόητο ότι οι Τούρκοι έκαψαν τη Σμύρνη». (η συζήτηση υπάρχει αναρτημένη στη σελίδα της ΕΡΤ)
Η τάση της ομάδας αυτής να μην καταγγέλει εξίσου με τα ελληνικά και τα τουρκικά εγκλήματα είναι εξοργιστική....
Φυσικά αυτό δεν αφορά εσένα.
Omer
Omer, δεν έχουν ξεσαλώσει απλώς οι νεομεταξικοί. Μας αυτοπλασσάρονται και ως εθνικοί θεματοφύλακες!
Το λάθος της Αριστεράς είναι ότι τους αφήνει να ξεσαλώνουν και δεν αγγίζει εθνικά θέματα (π.χ. ελληνισμός Ίμβρου, Τενέδου, Κων/πολης, Βορ.Ηπείρου κ.λπ.) ενώ ασχολείται για τα προβλήματα των αγροτών του Μεξικού ή των μικροπαραγωγών της Κολομβίας...
Τι να πει κανείς.
Για το θέμα της Σμύρνης και το ποιος έβαλε την φωτιά ας μην είμαστε απόλυτοι.
Οι τούρκοι ήθελαν να καταστρέψουν τα πάντα για να μην μπορούν να επιστρέψουν ποτέ οι έλληνες, και αρκετοί έλληνες έκαψαν τα πάντα για να μην πέσουν στα χέρια του εχθρού. Τις ώρες εκείνες κανείς δεν προσπαθούσε να σβήσει την φωτιά.
Ο κ.Γιανουλόπουλος ως ιστορικός μιλά και όχι ως έλληνας και αυτό νομίζω ότι είναι αντιληπτό.
Ως ιστορικός θέλει αδιάσειστες αποδείξεις και όχι αποχρώσες ενδείξεις. Η φερεγγυότητα του Χόρτον ελέγχεται (λόγω του φιλελληνισμού του) και οι προσωπικές μαρτυρίες είναι ανάλογες της εθνικότητας (οι τούρκοι υπερήλικες με δάκρυα στα μάτια λένε για την Izmir που έκαψαν φεύγοντας οι ρωμιοί).
Με βάση λοιπόν την ιστορική έρευνα, αυτό που φαίνεται είναι ότι η τουρκική στρατιωτική ηγεσία (κατ'εντολήν μάλλον του Κεμάλ) ακόμη κι αν δεν άναψε αυτή την φωτιά, όχι μόνο δεν προσπάθησε να την σβήσει, αλλά αντίθετα, τούρκοι στρατιώτες, αντί για νερό έριχναν βενζίνη και πετρέλαιο σύμφωνα με πολλές μαρτυρίες.
Όσο για τον Γιανουλόπουλο και το βιβλίο του, αν το διαβάσεις θα δεις ότι όχι μόνο καταγγέλει τα τουρκικά εγκλήματα αλλά δεν μεροληπτεί υπέρ κανενός. Εκτός κι αν η ακαδημαϊκή αναγνώριση ενός καθηγητού ιστορίας μπορεί να προέλθει μόνο από την εθνοκεντρική θεώρηση της ιστορίας.
Καλέ μου Ομέρ, θέλουμε να τα ξέρουμε όλα. Και τα καλά και τα κακά.
Όποιος τα κρύβει το κάνει εκ του πονηρού.
doctor
Πάντως doctor-α μου,
η Σμύρνη πυρπολήθηκε 4 μέρες μετά την αναχώρηση του ελληνικού στρατού.
Μπορεί κάποιος να πει βέβαια ότι ένας ιστορικός δεν είναι απαραίτητο να το γνωρίζει αυτό, ούτε και να το παίρνει και υπόψη του!!!!!
Ο argosholos είπε για την απόφαση του Βενιζέλου να πάει στη Σμύρνη:
"Προφανώς να διαλύσει οριστικά το τουρκικό κράτος και να στείλει τους Τούρκους στη Κόκκινη Μηλιά...."
Η "Κόκκινη Μηλιά" είναι στη τουρκική λαϊκή μυθολογία η αρχέγονη τουρκική κοιτίδα. Δηλαδή η Κεντρική Ασία.
Κανείς όμως ποτέ, πλην της λαϊκής επιθυμίας, δεν σχεδίασε να τους ξαναστείλει πίσω.
Με τη Συνθήκη των Σεβρών οι Έλληνες έπαιρναν το 6% του εδάφους μιας πολυεθνικής θρησκευτικής Αυτοκρατορίας που διαλυόταν, ενώ οι ίδιοι αποτελούσαν το 20% του οθωμανικού πληθυσμού.
Το τουρκικό κράτος των Τούρκων εθνικιστών ιδρύθηκε το 1923. Η Οθωμανική Αυτοκρατορία ανήκε σε όλους μας.... κι ας είμασταν δεύτερης κατηγορίας πολίτες!
Ο Γιάννης τα είπε όλα για τις πραγματικές δυνατότητες που υπήρχαν και ακυρώθηκαν αποκλειστικά με ευθύνη των Μοναρχικών, του Λαϊκού Κόμματος και του Ιωάννη Μεταξά. Δηλαδή του μπλογκ της "Μικράς πλην εντίμου". Οι παλιοελλαδίτες κομμουνιστές του ΣΕΚΕ εξαιρούνται, γιατί παρόλο που πολύ θα τόθελαν να παίξουν κάποιο ρόλο, δεν είχαν την απαιτούμενη ισχύ.
έχετε σκεφτεί ποτέ τι θα μπορούσε να είχε συμβεί εάν δεν γίνονταν οι ανταλλαγές των πληθυσμών;
O ramon ρώτησε...
"έχετε σκεφτεί ποτέ τι θα μπορούσε να είχε συμβεί εάν δεν γίνονταν οι ανταλλαγές των πληθυσμών;"
Λαμβάνοντας υπ' όψιν ότι τα 5.5 (5 εκατ. Έλληνες, 370.000 μουσουλμάνοι, 60.000 Εβραίοι) εκατομμύρια πληθυσμού που είχε η Ελλάς το 1914, διπλασιάστηκε μέσα σε 80 χρόνια, ενώ αυτό της Τουρκίας 7πλασιάστηκε, καταλήγουμε στο εξής εκπληκτικό συμπεράσμα:
Σήμερα θα υπήρχαν:
ΕΛΛΑΔΑ
----------
-10 εκατομ. εθνικά Έλληνες
-750.000 μουσουλμάνοι
-120.000 Εβραίοι
ΤΟΥΡΚΙΑ
---------
-70 εκατομμύρια Τούρκοι (όλοι μαζί)
-14 εκατομμύρια Έλληνες
-5 εκατομμύρια Αρμένιοι
Και τώρα ας ξυπνήσουμε!!!
Ομέρ στατιστικός
Δόκτωρ μου,
επειδή το ωραίο θέμα σου σηκώνει μελέτη, εκτύπωσα το ποστ, θα το μελετήσω και θα επανέλθω με σχόλια.
"Πάλι καλά που ο Τσώρτσιλ δεν τον άφησε να τον "βοηθήσει" στην εκστρατεία και σφαγή, όπως εξελίχτηκε, της Καλλίπολης, όπου χιλιάδες ελλήνων θα έπεφταν μαζί με το άνθος των ανδρών της Αυτοκρατορίας (κυρίως Αυστραλών)."
Αντίθετα νομίζω ήταν μεγάλο λάθος που δεν βοήθησε, στην Καλλίπολη απέκτησε τις δάφνες τους ο Κεμάλ, αν είχε συνδράμει τότε όπως ζητούσαν οι Άγγλοι, ίσως πολλά πράγματα θα είχαν εξελιχθεί διαφορετικά.
"Το έξοχο βιβλίο του Γιανουλόπουλου αναλύει διεξοδικά όλη αυτή την πατριδεμπορία και εθνοκαπηλεία του ελληνικού Τύπου και της ελληνικής κοινωνίας, από την "Εθνική Εταιρεία" ίσαμε την "εκτέλεση των έξ" που ήταν περισσότερο πολιτική δολοφονία παρά απόδοση δικαιοσύνης και εκεί ο Βενιζέλος έδρασε ως μαφιόζος αφού εκτέλεσε με συνοπτικές διαδικασίες τους αντιπάλους του (μιλάμε για πρώην πρωθυπουργούς, υπουργούς και τον αρχηγό της στρατιάς Μικράς Ασίας Χατζηανέστη)."
Ναι αλλά δεν εξαιρείται κι ο Βενιζέλος από αυτήν τη διαδικασία, με τα σημερινά "αντιεθνικιστικά" δεδομένα θα χαρακτηριζόταν κι αυτός πολεμοκάπηλος κι πατριδοκάπηλος, άλλωστε μην ξεχνάμε ότι οι βασιλικοί κέρδισαν τις εκλογές του '20 ως η αντιπολεμική παράταξη (με τα γνωστά "Οίκαδε" της Καθημερινής) ασχέτως του πώς κινήθηκαν κατόπιν.
Θέλω να πω, δεν γίνεται αφενός να κατακρίνεται π.χ. η "πατριδεμπορία" του ελλ.τύπου σε μια εποχή πανεθνικής εξόρμησης, όπως ήταν η δεκαετία του '10-'20, κι αφετέρου ο Βενιζέλος να εξαιρείται λόγω "διορατικότητας" κ.ά. προσόντων, χωρίς βέβαια να αμφισβητώ τα τελευταία.
Κι έπειτα την αγιοποίηση του Βενιζέλου τη διδαχθήκαμε κι αυτήν στα σχολικά βιβλία, στο βιβλίο της Γ'λυκείου που διδάχθηκα, εποχής '80, για το "κίνημα"(πραξικόπημα) των βενιζελικών αξιωματικών το '35, αναφερόταν ότι αυτοί που το έκαναν μπορεί να έσφαλαν αλλά είχαν "καλές προθέσεις".
Σε μια αντιδογματική ανάλυση θα ήθελα να δω και αρνητικές πλευρές αυτής της μεγάλης προσωπικότητας όπως ότι ήταν στενά δεμένος στο άρμα της Αγγλίας και συγκεκριμένα της παράταξης των Φιλελευθέρων του Λόυντ Τζορτζ των οποίων η πτώση συμπαρέσυρε και τον ίδιο, ότι επανήλθε στην Αθήνα το '17 μετά το βομβαρδισμό της πόλης από αγγλογαλλικά στρατεύματα (οι Επίστρατοι και τα Νοεμβριανά ήταν η "απάντηση" των βασιλοφρόνων) και τον ναυτικό αποκλεισμό από τον αγγλογαλλικό στόλο, ότι οι "δημοκρατικοί" αξιωματικοί είχαν την πρωτοκαθεδρία σε πραξικοπήματα από το 1909 και μέχρι το 1935 κ.ά.
Κατ' αρχήν να ομολογήσουμε ότι ο μόνος που ήταν εξ αρχής αρνητικός με την μικρασιατική εκστρατεία ήταν ο Ιωάννης Μεταξάς! Βέβαια, αυτό μπορεί να οφείλεται στον υπερβολικά ρεαλιστικό μέχρι ητοπάθειας χαρακτήρα του. Θυμίζω πως και την 28η Οκτωβρίου 1940, ναι μεν είπε το "Οχι" αλλά, όπως εκμυστηρεύτηκε, δεν ανέμενε τη νίκη του ελληνικού στρατού... του αρκούσαν κάποιες τουφεκιές για την τιμή των όπλων...
Προσωπικά, πιστεύω πως από τη στιγμή που ο ελλληνικός στρατός πάτησε το πόδι του στη Σμύρνη, ήταν προδιαγεγραμμένη η ήττα του! Η μόνη ρεαλιστική λύση θα ήταν ξάμηνη κατοχή, συγκέντρωση του μικρασιατικού ελληνισμού στην ευρύτερη περιοχή της Σμύρνης, δημοψήφισμα και παραχώρηση ευρείας αυτονομίας στην περιοχή στα πλαίσια ενός τουρκικού εθνικού κράτους1
καλό σαββατοκύριακο !!!
:)
Ήταν καταδικασμένη η πορεία προς την Άγκυρα, αλλά το ερώτημα είναι με ποια λογική επιλέχθηκε εξαρχής η Σμύρνη, ήταν αίτημα του Βενιζέλου ή πρόταση των συμμάχων που έκρινε ότι έπρεπε να την αποδεχτεί?
Το λέω, διότι είμαι αναγκασμένος να διαφωνήσω με τις εκτιμήσεις κάποιων σχολιαστών παραπάνω ότι ήταν εφικτό να κρατηθεί η επαρχία της Σμύρνης, σε συνθήκες καθολικού πολέμου είναι ανοχύρωτη, όπως και οποιοδήποτε μεμονωμένο κομμάτι των δυτικών μικρασιατικών ακτών πλην της Κων/πολης. Σε ανάλογες συνθήκες πρακτικά ανοχύρωτα είναι ακόμα και τα νησιά του ανατ.αιγαίου, απλά υποτίθεται ότι οι όποιες απώλειες θα περιοριστούν από ναυτική και εναέρια υπεροπλία και θα αντισταθμιστούν από αντίστοιχα κέρδη στην ανατ.Θράκη.
Το οποίο με φέρνει σε αυτό που θεωρώ μείζονα αποτυχία, δηλαδή ότι τελικά δεν κρατήθηκαν η Ανατ.Θράκη, η Ίμβρος και η Τένεδος περιοχές με 90% ελληνικό πληθυσμό, αν έπρεπε η ελληνική πλευρά να πιέσει για προγεφύρωμα στη Μ.Ασία θα έπρεπε να ήταν στην αμέσως γειτνιάζουσα περιοχή της Κων/πολης, όχι στη Σμύρνη, θυμίζω ότι στην τελευταία φάση της, η βυζαντινή αυτοκρατορία αποτελούνταν από την επαρχία της Κων/πολης, την ανατ.Θράκη και τμήματα της Πελοποννήσου.
Ο Βενιζέλος έδειξε χαρακτηριστικό ρεαλισμό όταν διέλυε τους συγκεντρωμένους έξω από τη Βουλή κρητικούς αντιπροσώπους που ζητούσαν εδώ και τώρα ένωση, η οποία βέβαια επήλθε λίγο καιρό αργότερα, όταν έθαβε τις ελληνικές αξιώσεις σε Δωδεκάνησα και Κύπρο, για να μη διαταραχθούν οι σχέσεις με Ιταλία και Βρετανία αντίστοιχα, δεν επέδειξε όμως τον ίδιο όταν αποδεχόταν την ριψοκίνδυνη εμπλοκή στη Σμύρνη. Υπάρχουν πολλές φορές τοξικά "κέρδη" που είναι καλύτερα να μην τα αποδέχεται κανείς, αν θέλει να κρατήσει όσα ήδη έχει.
Ένα παράδειγμα είναι πώς χειρίστηκε η Τουρκία το θέμα της Κύπρου, το 1974, θα μπορούσε -με δεδομένη την κατάσταση στην Ελλάδα- να καταλάβει όλο το νησί πλην των βρετανικών βάσεων εννοείται, δεν το έκανε όμως σταμάτησε στις γραμμές που ήδη στα από δεκαετίας μυστικά σχέδια των αγγλοαμερικανών προβλεπόταν να γίνει η διχοτόμηση κι έτσι παρά τις φαινομενικές καταδίκες από τον ΟΗΕ, είχε και έχει την έγκριση των υπερδυνάμεων για ό,τι κάνει αφενός, αφετέρου ξέρει μέχρι πού μπορεί να τεντώσει το σχοινί χωρίς συχρόνως να καθιστά επισφαλή τη θέση της.
Συμφωνώ με τον dem. Μία λύση αυτοκυβέρνησης των Μικρασιατών (ανάλογη ταυτής των Ϊμβρου και Τενέδου, παρόλη την ατυχή κατάληξή της) ίσως ήταν καλύτερη και δεν θα ενοχλούσε τόσο τον τουρκικό εθνικισμό, ούτε θα οδηγούσε σε Σεπτεμβριανά και Κυπριακά (ίσως...). Ο Κεμάλ μπορούσε να συνεγείρει τον εθνικισμό των τούρκων που έβλεπαν τους έλληνες με τους οποίους δεν είχαν πολεμήσει ούτε ηττηθεί κατά τον Α΄ Π.Πόλεμο, να ενεργούν ως όργανα των ιμπεριαλιστών Άγγλων. Προσθέτω ότι τα ανθρώπινα δικαιώματα των διωκομένων Ποντίων κλπ πληθυσμών δεν ήταν τότε σε α' προτεραιότητα
Ποτέ δυτική δύναμη δεν κράτησε έδαφος της Ανατολίας σε βάθος χρόνου. Η Ανατολή κατακτήθηκε πάντα από εισβολείς από ανατολικά.
Ο Βενιζέλος, έξοχος μελετητής της αρχαίας ιστορίας, ήξερε από τον Ηρόδοτο πως οι ιωνικές πόλεις κατάντησαν buffer states στο έλεος του Μεγάλου Βασιλιά, παρά τις προσπάθειες των μητρικών πόλεων. Ήξερε πως παρόλο που ο Αλέξαντρος έφτασε ως την "Κόκκινη Μηλιά" για να καταλύσει το αντίστοιχο κράτος (βλ αναλογίες με τη Μικρασιατική Εκστρατεία), οι κτήσεις του ποτέ δεν διοικήθηκαν από τη Μακεδονία. Ήξερε τις μάταιες προσπάθειες των Ρωμαίων να ελέγξουν τους διάφορους ηγεμόνες και ιδίως τον πρώτο 'εθνικιστή" ανατολίτη Μιθριδάτη. Ήξερε τη τύχη των Ακριτών έναντι των Περσών και Αράβων, των σταυροφόρων στην Ιερουσαλήμ και Κων/πολη που δεν μπόρεσαν να τις κρατήσουν...
Τότε, γιατί επεδίωξε τέτοια λύση στη Σμύρνη, ξέροντας ότι οι Κλεμανσώ και Ουίλσον ήταν μάλλον αντίθετοι, ενώ ο 'φιλέλλην' Λ.Τζώρτζ δεν μπορούσε να τον βοηθήσει στρατιωτικά, ενώ ναυτικά ήταν εναντίον; Γιατί άνοιξε δεύτερο μέτωπο στη Προύσα σε απόσταση 700 χλμ, λες και είχε τις δυνάμεις του Ναπολέοντα ή του Χίτλερ στη Ρωσία, ενώ συγχρόνως έπρεπε να κρατά δυνάμεις έναντι των Βουλγάρων κσι στην Αν. Θράκη;
Εκτός αν είχε υπόψη τη στατιστική του Πόντιου και Αριστερού παραπάνω: οι ίδιοι έλληνες που στην Ελλάδα ως πρόσφυγες γεννούν λιγότερο, αν έμεναν εκεί θα 7πλασίαζαν τον αριθμό τους. Το νερό ίσως;
Πρέπει να παραδεχτώ πως δεν γνωρίζω πολλά πράγματα για τον πόλεμο στην Μικρά Ασία. Η άποψη μου είναι όμως απλή: Καλά να πάθουμε που πήγαμε να κατακτήσουμε την Άγκυρα.
"Το κατάλαβε δυστυχώς στην προκυμαία της Σμύρνης, όταν πλέον ήταν πολύ αργά." Αν κρίνω από τους "μακεδονομάχους" της εποχής μας μάλλον δεν έχουμε καταλάβει και πολλά...
Υ.Γ. Μία άσχετη ερώτηση, πόση ώρα σου παίρνει να γράψεις ένα post. Η ποιότητα τους είναι πάρα πολύ καλή.
Doctor
Παρέθεσες στοιχεία που μου ήταν άγνωστα.
Δεν θα κάνω σχόλιο. Οι προβληματισμοί σου με τους σχολιαστές είναι επαρκείς.
Το σχόλιο του vasikou metoxou και ο συλλογισμός του, αρκετά σοβαρός και προς προβληματισμό μας.
γιατρε, λογω φορτου εργασιας απεχω κανα διμηνο ουσιαστικά από το μπλογκινγκ. ενα τυχαιο γεγονος με εκανε να ξαναμπω από χτες, αλλά τα σεντονια σου τα φυλάω για τα χριστουγεννα. :)
Για την ωρα μια καλησπερα και ενα δωράκι για τυπους σαν και σενα που ψαχνουν την αλήθεια.
http://alittlewhisper.blogspot.com/2008/12/blog-post.html
αν δε τα ξαναπουμε συντομα, σου ευχομαι να χαρεις στις γιορτες τη φαμιλια περισσότερο!
και η λεξη ειναι conyomp
Εξοχη η ανάρτηση doctor, χαίρομαι που παρουσιάζεις τη θέση του Β. κατα την εποχή της εκστρατείας. Εφικτό στρατιωτικό σχέδιο θα αποτελούσε μόνον η κατάληψη της περιοχής της Σμύρνης, και ο προστατευτισμός της. Αν αυτό γινόταν επιτυχώς, το βασικό σχέδιο του Βενιζέλου να ενώσει τους Ελληνες μέσα σε ενα εθνικό χώρο, θα στεφόταν με επιτυχία. Αν η εκστρατεία σταματούσε εκεί, Ελλάδα και Τουρκία δεν θα είχαν λόγο να κάνουν ανταλλαγή πληθυσμών, κάτι που έγινε εκ των συνθηκών του πολέμου. Κατα τη γνώμη μου, η μή ανταλλαγή πληθυσμών, θα συνέφερε και τις δύο χώρες μακροχρόνια. Δεν μπορώ βέβαια να το αποδείξω, αλλά κοιτάξτε και την άλλη τεράστια ανταλλαγή πληθυσμών Ινδίας - Πακιστάν. Τίποτα το καλό δεν έφερε. Ακολούθησε άκρατος εθνικισμός και απο τις δύο μεριές, που οδήγησε σε εθνοκαθάρσεις. Βέβαια αυτά λέγονται εκτός νυμφώνος, καί η Ιστορία περιέχει απίθανα διπλωματικά ρίσκα. Την καλημέρα μου.
Καλημέρα και καλή εβδομάδα σε όλους. Έλειπα για ...weekend (στο σπίτι μου!).
Στην σκιά μιας απίστευτης δολοφονίας ενός εφήβου.
Τι να πω. Ακόμη και τώρα, την ώρα αυτής της τραγικής στιγμής, βγήκαν όλοι οι εμποράκοι να πουλήσουν την πραμάτεια τους.
Μιλώ για τα τηλεοπτικά δικαστήρια που στήθηκαν, για την πολιτική εκμετάλλευση του γεγονότος από συμπολίτευση και αντιπολίτευση και για ένα τέλειο άλλοθι στους αντιεξουσιαστές για να κάψουν την Αθήνα υπό την ανοχή της αστυνομίας η οποία είναι τραγική διότι όταν κάνει κάτι το κάνει λάθος και όταν είναι να κάνει κάτι δεν κάνει τίποτα...
Διάβασα τα πολύ όμορφα σχόλιά σας. Θα επανέλθω το απόγευμα για να απαντήσω σε όλους.
Καλή εβδομάδα.
Δύο σχόλια:
1) Άρθρα σχετικά με την μικρασιατική καταστροφή είχε η χθεσινή Καθημερινή.
2) Για τον φόνο του 15χρόνου η ερώτηση μου είναι η εξής: Σ¨ημερα θέλησα να κατεύω στο κέντρο αλλά δεν μπόρεσα επειδη οι ψευτοαριστεροί είχαν κάνει κατάληψη στις γραμμές του τρένου. Τι φταίω εγώ ο απλός πολίτης για τον φόνο ενός τρίτου?
το άρθρο της Καθημερινής «Η καταστροφή δεν έγινε δυστυχώς μάθημα» Εδώ
το βιβλίο “Χαμένος Παράδεισος, Σμύρνη 1922. Η καταστροφή της μητρόπολης του μικρασιατικού Ελληνισμού” Εδώ
και Paradise Lost Εδώ
Καλημέρα. Λόγω των ραγδαίων εξελίξεων και της πολύ εκρηκτικής επικαιρότητας, θα επανέλθω στο θέμα εν ευθέτω χρόνω.
doctor
Η επιστολή του Ε.Βενιζέλου 9/9/1921 ΑΘΗΝΑΙ δεν αναφέρει τίποτα περί συμπτύξεως του μετώπου κλπ > Ο Ε.Βενιζέλος ενημερώνει τον πρωθυπουργό Δ.Ράλλη σχετικά με το τι επικρατεί στην Ευρώπη εν όψη της αναθεώρησης της συνθήκης των Σεβρών .Όσον αφορά τα αποτελέσματα των εκλογών Νοεμβρίου 1920 που δημοσίευσε ο Α. Παπαναστασίου αργότερα λίγη σχέση έχουν με την πραγματικότητα . Μόνο αν γνωρίζει κανείς το εκλογικό σύστημα των σφαιριδίων με το οποίο έγιναν οι εκλογές ,θα καταλάβει ότι δεν μπορούν να εκδοθούν εκλογικά αποτελέσματα με αριθμό ψήφων ανά κόμμα . Μόνο εκτιμήσεις . Οι δικές μου (πρώτες εκτιμήσεις ) είναι ΗΑ 47% Φιλελεύθεροι 45% ΣΕΚΕ 3% Ανεξάρτητοι 5% .
ΝΙΚΟΣ ΒΑΣΙΛΕΙΟΥ nvasiliou2@gmail.com
Δημοσίευση σχολίου