Μαρκήσιος Ντε Σαντ

Jean-Baptiste François Joseph κόμης de Sade, 1740-1814


Ένα χαρακτηριστικό απόσπασμα από το "Μαρκήσιος ντε Σαντ ή τα υπόγεια του Χριστιανισμού" του Θανάση Τριαρίδη:

"Ντελάλισε με πρωτοφανή ελευθεροστομία την κυρίαρχη εξουσιαστική φαντασίωση (που την τράβηξε από την καρδιά του φεουδαρχικού Μεσαίωνα – όπως άλλωστε και τα όργανα των βασανιστηρίων του): οτιδήποτε υπάρχει στη φύση ως δυνατότητα πρέπει να επιβληθεί από τον ισχυρό προς τον αδύναμο.
Ο ιεροκήρυκας ντε Σαντ (ο ίδιος άνθρωπος που γύρευε από τα νοσοκομεία να μην έχουν περισσότερους από έναν ασθενή σε κάθε κρεβάτι) δίδαξε το έγκλημα, το βιασμό, το φόνο, την ταπείνωση, ως προβλεπόμενο στο σχέδιο της «φύσης» – άρα ως πολιτικο-κοινωνικό ανθρώπινο καθήκον.
Μέσα στη γοητεία του χριστιανικού κακού που σκηνογράφησε στο υπόγειο του Κάστρου, ο ντε Σαντ έβαλε στο στόμα όλων εκείνων των βουλιμικών φονιάδων του την διακήρυξη μιας παιδαριώδους «ελευθερίας» (που προσδιορίζεται ως νόμος του ισχυροτέρου – δηλαδή ακριβώς όπως την προσδιορίζει η εξουσιαστική θεολογία όπου ένας Παντοδύναμος αποφασίζει στο όνομα ετούτης της παντοδυναμίας του και τιμωρεί κάποιους αδύναμους που τον παρακούνε).
Όσοι λογαριάζουν αυτές τις διακηρύξεις πέρα από φαντασιοκοπία και ως κάλεσμα ελευθερίας παρακάμπτουν συνειδητά την βασικότερη προϋπόθεση της ελευθερίας:
πως επιτρέπονται όλες οι επιθυμίες – άρα και οι επιθυμίες όσων έβαλε στη θέση των θυμάτων.

Και πως σε κάθε ελευθεριακή θεώρηση του κόσμου ο καθένας μας αποφασίζει για το σώμα του (habeo corpus) άρα η επιθυμία κάποιου να μην είναι θύμα υπερέχει της επιθυμίας του θύτη να τον καταστήσει θύμα.

Αυτοί που ονομάζουν τον ντε Σαντ «ελευθεριακό» φιλόσοφο/ιεροκήρυκα προσπαθούν να δικαιώσουν την αβάσταχτη (για τους ίδιους) γοητεία στην οποία τούς εγκλώβισε το κείμενό του – οι υπερρεαλιστές τον ύμνησαν με τον ίδιο ανόητο τρόπο που ύμνησαν τον μεγαλοφονιά Λένιν ή τον μεγαλοφονιά Στάλιν.
Η εκπληκτική δύναμη της σαντικής φαντασιοκοπίας δεν μπορεί να θαμπώνει μια προφανή πραγματικότητα (την οποία ο Παζολίνι περιέγραψε καθαρά στο Σαλό): πως ο ιεροκήρυκας (αν είναι τέτοιος) ντε Σαντ ευαγγελίζεται έναν στρατοπεδικό κόσμο, ένα Lager".

Όλο το κείμενο μπορείτε να το διαβάσετε εδώ: http://www.triaridis.gr/keimena/keimA029.htm

***

Το κείμενο είναι τεράστιο όμως αξίζει να το διαβάσετε.
Εγώ το εκτύπωσα και το διάβασα σαν ένα μικρό βιβλίο. Ο Θανάσης Τριαρίδης κάνει μια πολύ ενδιαφέρουσα προσέγγιση του φαινομένου Ντε Σαντ και μέσα από το κείμενο και την καταπληκτική του γραφή σίγουρα έχει να κερδίσει κάποιος , ακόμη κι αν διαφωνεί.
Τέλος, παραθέτω μια άλλη προσέγγιση του Ντε Σαντ από την Λίνα Λυχναρά, καθηγήτρια στα πανεπιστημιακά τμήματα του Γαλλικού Ινστιτούτου Αθηνών που δημοσιεύτηκε στην εφημερίδα Το ΒΗΜΑ, 29/04/2001: http://tovima.dolnet.gr/print_article.php?e=B&f=13250&m=S47&aa=1

doctor