Μυτιλήνη. Πρόσφυγες με παιδιά περιμένοντας την εγκατάστασή τους.
Στα τέλη του Γενάρη του 1923 υπογράφεται στη Λωζάνη η "Σύμβασις περί ανταλλαγής των Ελληνικών και Τουρκικών πληθυσμών" [1].
Το σύμφωνο της Ανταλλαγής προέβλεπε την υποχρεωτική ανταλλαγή των τούρκων υπηκόων, ελληνικού ορθοδόξου θρησκεύματος, και των Ελλήνων υπηκόων, μουσουλμανικού θρησκεύματος, που είναι εγκατεστημένοι στα εδάφη αμφοτέρων των κρατών [2].
Η ανταλλαγή λοιπόν πραγματοποιείται όχι με βάση την εθνικότητα ή την εθνική συνείδηση (η οποία τότε δεν είχε την σημερινή έννοια και λίγοι την αντιλαμβανόταν ως έννοια) , αλλά με βάση την θρησκευτική πίστη: όσοι πιστεύουν στον Αλλάχ είναι τούρκοι, όσοι πιστεύουν στον Χριστό είναι έλληνες. Πολλοί ελληνόφωνοι μουσουλμάνοι (π.χ. τουρκοκρήτες) μεταναστεύουν υποχρεωτικά στην Τουρκία και πολλοί τουρκόφωνοι χριστιανοί στην Ελλάδα. Έτσι, 786.431 πρόσφυγες έρχονται στη χώρα μας [3].
Το ελληνικό κράτος απευθύνθηκε στην Κοινωνία των Εθνών (ΚτΕ) η οποία βοήθησε την Ελλάδα να συνάψει δάνειο και ίδρυσε την Επιτροπή Αποκαταστάσεως Προσφύγων (ΕΑΠ) [4].
Η αποκατάσταση των προσφύγων στις πόλεις έγινε με την δημιουργία προσφυγικών συνοικισμών [5].
Καταυλισμός προσφύγων, Μακεδονία 1922.
Σε κοινωνικό επίπεδο οι πρόσφυγες έφεραν στην κοινωνία της Ελλάδας τον τρόπο ζωής τους, τις συνήθειές τους, τη μουσική τους (ρεμπέτικο τραγούδι), την κουζίνα τους. Καθώς πολλές από τις γυναίκες πρόσφυγες υποχρεώθηκαν να εργαστούν και αρκετές από τις γηγενείς έκαναν το ίδιο, τα στερεότυπα που ήθελαν τη γυναίκα κλεισμένη στο σπίτι και υποχείριο του άντρα άρχισαν να κλονίζονται [6].
Παρά τα κρατικά μέτρα, τα προβλήματα δεν έλειπαν, καθώς συχνά η στάση των γηγενών ελλήνων απέναντι στους πρόσφυγες ήταν αρνητική.
Οι πρόσφυγες πήραν γη που πολλοί γηγενείς θεωρούσαν δική τους και πρόσφεραν την εργασία τους φτηνά πιέζοντας προς τα κάτω τις αμοιβές των ντόπιων. Ακόμη, οι πρόσφυγες ήταν στη συντριπτική τους πλειονότητα βενιζελικοί κι αυτό τους έφερνε σε αντίθεση με την αντιβενιζελική Παλαιά Ελλάδα.
Πολλοί γηγενείς θεωρούσαν τους πρόσφυγες παράδοξους, καθώς είχαν πρωτάκουστα ονόματα, έτρωγαν άγνωστα φαγητά και οι γυναίκες τους εργάζονταν σε ξένες δουλειές. Το αποτέλεσμα ήταν η λέξη "πρόσφυγας" να είναι για χρόνια απαξιωτικός χαρακτηρισμός μεταξύ των γηγενών Ελλήνων.
Γράφει ο Α.Ρήγος: "Η εντονότατη αντίθεση γηγενών και προσφύγων διαχέεται σε όλον τον ελλαδικό χώρο. Οι άνθρωποι που μόλις διασώθηκαν από την τουρκική σφαγή, αποκαλούνται "τουρκόσποροι" και "γιαουρτοβαφτισμένοι"(επειδή συνήθιζαν να τρώνε γιαούρτι).
Η λέξη "Σμυρνιά" από προσδιοριστική της γυναικείας μικρασιατικής καταγωγής, γίνεται στο νεοελληνικό λεξιλόγιο συνώνυμη της πόρνης.
Η λέξη "πρόσφυγας" διαχέεται στον κοινωνικό ιστό με τον πιο υποτιμητικό τρόπο.
Τον "ρατσισμό" αυτό προσπαθούν να εκμεταλλευτούν οι φασιστοειδείς κινήσεις που απαιτούν να επιβληθεί στους πρόσφυγες να φορέσουν κίτρινα περιβραχιόνια για να τους διακρίνουν και να τους αποφεύγουν οι έλληνες" [7].
Η δημιουργία ξεχωριστών συνοικισμών και οι εντάσεις ανάμεσα σε πρόσφυγες και γηγενείς δυσχεραίνουν την ενσωμάτωση και ενισχύουν τις τάσεις για απομόνωση των προσφύγων και εσωστρέφεια που εκφράζεται με μια διευρυμένη προσφυγική ενδογαμία και τη δημιουργία μιας ιδιαίτερης ζωής των προσφύγων σε πολλές περιοχές. Η ενσωμάτωση μέσω της εκπαίδευσης, κύρια πρακτική του ελληνικού εθνικισμού στην αλυτρωτική του φάση, δυσκολευόταν να αποδώσει.
Η σχολική τάξη έχει διασαλευτεί, ιδιαίτερα στα επαρχιακά σχολεία, όπου συνωστίζονται μαθητές διαφορετικών ηλικιών, επιπέδων και γλωσσικών περιβαλλόντων. Σημαντικό στοιχείο διαφοροποίησης ακόμη και για πρόσφυγες που προέρχονται από κοντινές περιοχές αποτελεί η μητρική γλώσσα και η χρήση άλλων γλωσσών εκτός της ελληνικής στην καθημερινή ζωή.
Σημαντικό μέρος των προσφύγων έχει ως μητρική την τουρκική γλώσσα, π.χ. Γκαγκαούζοι[8], Καραμανλήδες [9] την Καπαδοκική διάλεκτο, που ήταν μια μίξη ελληνικής και τουρκικής γλώσσας [10], ή τα αρβανίτικα [11]. Δεν πρέπει να ξεχνάμε ότι στην Ελλάδα κατέφυγαν επίσης Αρμένιοι και λιγοστοί Κιρκάσιοι και Ασσύριοι.
Οι πρόσφυγες εντάσσονται στην ελληνική κοινωνία ως διακριτή ομάδα όχι μόνο θεσμικά αλλά και πολιτισμικά.
Η τουρκοφωνία αγνοείται συνήθως ως παράμετρος της εγκατάστασης των προσφύγων, αφού δεν αποτελούσε στοιχείο σύνδεσης με τον τουρκικό εθνικισμό, αλλά αποτέλεσε παράγοντα απομόνωσης πολλών αγροτικών κυρίως κοινοτήτων και επιβράδυνε την αφομοίωση των συγκεκριμένων ομάδων. Ακόμα και το καταληκτικό -ογλού των επωνύμων πολλών προσφύγων αποτελούσε αντικείμενο αρνητικής συμπεριφοράς και σε πολλούς επιβλήθηκε ή υπαγορεύτηκε η εληνοποίηση του ονόματός τους.
Στις γλωσσικές ιδιαιτερότητες εντάσσονται και οι ελληνόφωνοι ποντιακοί πληθυσμοί, το ιδίωμα των οποίων δεν καταλάβαιναν (και δεν καταλαβαίνουν) οι γηγενείς έλληνες.
Οι ελληνομαθείς ομάδες αποκτούν σαφές προβάδισμα για την ένταξή τους στις γραφειοκρατικές δομές της αποκατάστασης και αναπτύσσουν αποτελεσματικότερες στρατηγικές ατομικής και συλλογικής αποκατάστασης. Παρά το γεγονός ότι η παίδευση των προσφύγων υπολείπεται κατά πολύ του θρύλου που αναπτύσσουν ιδιαίτερα οι Σμυρνιοί και οι Πόντιοι στα χρόνια που ακολουθούν, τα ποσοστά της εγγραμματοσύνης και για τα δύο φύλα είναι ανώτερα από τα αντίστοιχα ποσοστά του συνολικού πληθυσμού [12].
Το προσφυγικό ρεύμα της Μικρασιατικής καταστροφής και της Συνθήκης Ανταλλαγής των πληθυσμών δεν ήταν το πρώτο που δέχθηκαν, μετά το 1912, η Μακεδονία και η Δυτική Θράκη.
Από το 1914 μέχρι το 1922, οι παρατεταμένες πολεμικές συγκρούσεις του Α'Παγκοσμίου Πολέμου στην περιοχή των Βαλκανίων αλλά και οι πολεμικές-πολιτικές συνθήκες που διαμορφώθηκαν στην Σοβιετική Ένωση, ανάγκασαν περίπου 200.000 πρόσφυγες να μεταναστεύσουν στην Ελλάδα και να εγκατασταθούν, στην πλειοψηφία τους, στις βόρειες επαρχίες του ελληνικού κράτους[13].
Ιδιαίτερη αναφορά πρέπει να γίνει για την έλευση των περίπου 50.000 Ελλήνων προσφύγων από την περιοχή της Νότιας Ρωσίας, της Κριμαίας, της Γεωργίας, του Καυκάσου και του Καρς, στο διάστημα 1920-1921. Τότε πραγματοποιείται η μετανάστευση του παππού και της γιαγιάς του γράφοντος, από το Σοχούμι της σημερινής Γεωργίας, στην Θεσσαλονίκη αρχικά, και στον νομό Έβρου τελικά.
Η μετανάστευσή τους στην Ελλάδα σημαδεύτηκε από φοβερές κακουχίες και αυξημένη θνησιμότητα, τόσο κατά το διάστημα της αναμονής στους μεθοριακούς σταθμούς και στα λιμάνια της Γεωργίας όσο και κατά τη διάρκεια του ταξιδιού και των πρώτων μηνών της προσωρινής εγκατάστασής τους στην Θεσσαλονίκη.
Οι πρόσφυγες, ύστερα από τη διαδικασία της μαζικής απολύμανσης στο λοιμοκαθαρτήριο, στοιβάζονταν σε ξύλινους θαλάμους και σκηνές, βιώνοντας τη διαδικασία της πολύμηνης καραντίνας, με σκοπό την αποφυγή της μετάδοσης επιδημιών στην πολη. Οι στατιστικές των υγειονομικών υπηρεσιών καταγράφουν τον τεράστιο αριθμό των προσφύγων που αρρώστησαν ή απεβίωσαν.
Το ταπεινωτικό βίωμα της απομόνωσης από την πόλη και τους γηγενείς κατοίκους, όπως και της σκληρής συμπεριφοράς από τους υπαλλήλους των υπηρεσιών, αποτυπώνεται στις τοπικές εφημερίδες και στις μαρτυρίες των προσφύγων.
Η "Εφημερίς των Βαλκανίων" γράφει στις 15/12/1920:
"Οι δυστυχείς Καυκάσιοι λιμοκτονούν και πάλιν, παρά τας διαφόρους διαβεβαιώσεις, ότι ελήφθη πάσα φροντίς να μη μένωσι νηστικοί, ότι θα γίνουν πρατήρια, ότι τέλος δεν θ'αποθάνουν από την πείναν και το κρύο [...]
Μετά φρίκης μανθάνομεν ότι αποθνήσκουν 44 καθ'εκάστην!!!
[...] Εμάθομεν ακόμη ότι τα δήθεν Νοσοκομεία των προσφύγων είναι σε αθλία κατάστασιν, και ενώ το πλείστον των προσφύγων είναι ασθενείς από την λιμοκτονίαν, υπάρχουν μόνον δύο ιατροί, οι οποίοι μόλις προφταίνουν να πιστοποιούν τους θανάτους!
Δεν θέλομεν να είπωμεν περισσότερα, νομίζομεν όμως ότι αν τους παραδίδομεν εις τον Μουσταφά Κεμάλ θα τους μεταχειρίζετο ίσως καλλίτερον". [...] [14].
Καταυλισμός προσφύγων, Μακεδονία 1922.
Οι μαρτυρίες των προσφύγων, συγκλονιστικές και χαρακτηριστικές της οικτρής κατάστασής τους:
"Στην Καβάλα επιτάξανε όλες τις καπναποθήκες και όσα πλοία ήρθαν, αδειάζανε τους πρόσφυγες στο λιμάνι. Μας παίρνανε με τα κάρα και μας στοιβάζανε μέσα στα καπνομάγαζα.[...] Σε μία εβδομάδα μέσα -ξέρετε το καπνομάγαζο είχε τουαλέτες δύο τρεις κι όταν έχει χίλιους ανθρώπους μέσα, μπορούν δύο τρεις τουαλέτες να φτάσουν;- η βρωμιά έφερε ασθένειες και κυρίως παιδικές, ιλαρά και οστρακιά, η οποία θέριζε τα παιδιά, δέκα δέκα την ημέρα κι εκατό την εβδομάδα είναι λίγα, θέριζε κατά χιλιάδες τα παιδιά.
Και τότε κι εγώ αρρώστησα αλλά κι ο μικρός μου ο αδερφός, ο Ευρυπίδης, αρρώστησε και πέθανε. Ήταν δύομισι χρονώ.
[...] Μας φόρτωσαν από κει και μας βγάζουν στην Κάρυανη. [...] Τότε δεν είχε παρά βούρλα και κουνούπια, τίποτ' άλλο. Είχε θέρμες, αρρώστια, ελονοσία μεγάλη. Έλη ήτανε, τίποτ'άλλο.
Αρρωστήσαμε.
Ανεβήκαμε ψηλά, στην άκρη του βουνού, απάνω, στην παλιά Κάρυανη. Είχανε κάτι τολ, τα είχανε κάνει οι Γάλλοι, και μέσα ήταν οι Καρυανιώτες, όσοι επιζήσανε από τη σφαγή των Βουλγάρων. Εκεί μας πήγανε, αλλά που να μείνουμε; Μέναμε στο ύπαιθρο. Άστα από φαγητό, άστα! Μέναμε στο ύπαιθρο. Τότε είχε πολλά άγρια ζώα. Μια φορά κοιμόμασταν και μαζευτήκαν τα τσακάλια ανάμεσα στα στρώματα και σηκώθηκαν ο γέρος μου μαζί μ' έναν άλλο και χτυπούσαν τα τσακάλια με την κουβέρτα [...] "[15].
Ανατολική Θράκη, Γανόχωρα, πρόσφυγες εγκαταλείπουν την πατρίδα τους.
"Σαν άγριους μας έβλεπαν: "μην κλαίτε, θα'ρθούνε οι πρόσφυγοι", έλεγαν στα παιδιά τους [...].
Άρχισε ο ένας ο βαρκάρης να βρίζει τον άλλον, το Χριστό του και την Παναγία του. Μόλις τον άκουσαν, τρελλάθηκαν! Η μάνα μου ήταν ποιήτρια αγράμματη. Λέει ποντιακά:
"Αλί εμάς και βάι εμάς, που έρθαμε στην Ελλάδα!
Αδά τον γέρον κι* αγαπούν, τη γραία πα κι θέναι,
αδά εσκώθεν η ντροπή και χάθεν η θρησκεία
και βλαστημούνε το Χριστό και αυτήν την Παναγία!" (*κι: δεν).
Έλληνες πρόσφυγες από την Κιουτάχεια.
Δεν μας δέχθηκαν καλά.
Στέλναν τα παιδιά και μας σβήναν την φωτιά, ουρώντας το μαγκάλι.
Μας έλεγαν πρόσφυγγες, σφίγγες δηλαδή.
Δε μας ήθελαν τέλος πάντων για πολλούς λόγους.
Διότι οι άντρες είδαν πολιτισμένο κόσμο, οι κοπέλες πιο καλοντυμένες, οι οποίες ως επί το πλείστον ήξεραν οι περισσότερες γράμματα και αυτό πείραξε τις ντόπιες [...]
Και από οικονομικής πλευράς ίσως, εργάτες φθηνοί ήμασταν, τώρα ό,τι γίνεται με τους Αλβανούς [...] [16].
Ήρθε ένας γέρος και καθότανε λοιπόν έτσι και λέει, "εσείς δεν είστε έλληνες". Τότες μας λέγανε τουρκόσποροι" [17].
Γυναίκα πρόσφυγας κρατά το αποστεωμένο κοριτσάκι της.
Φυσικά δεν έλειπαν και οι συμπλοκές/διαπληκτισμοί γηγενών και προσφύγων. Παραθέτω ένα χαρακτηριστικό παράδειγμα:
"Κατά τα τηλεγραφήματα εκ Γρεβενών αιματηρά συμπλοκή έλαβε χώραν μεταξύ εντοπίων και προσφύγων.
Οι κάτοικοι του χωριού Σπάτα, έχοντες διαφιλονικούμενους αγρούς με τους πρόσφυγας Κρύφτσου, μετέβησαν χθες την πρωίαν και ευρόντες ομάδα προσφύγων να εργάζεται εις αυτούς επετέθησαν και τους ετραυμάτισαν σοβαρώς[...]" [18].
Πρόσφυγες από την Αγχίαλο συγκεντρωμένοι σε αλάνα.
Σε όλη τη διάρκεια του Μεσοπολέμου, και ιδιαίτερα κατά την πρώτη δεκαετία, η μαζική εγκατάσταση των προσφύγων συνοδεύτηκε από τη μεγάλη εξάπλωση των ασθενειών και της θνησιμότητας στη Βόρεια Ελλάδα.
Μάστιγα της εποχής ήταν η ελονοσία η οποία μέχρι και τις αρχές της δεκαετίας του 1930, έπληττε το 40%-90% του πληθυσμού στις πόλεις και τα χωριά.
Η θνησιμότητα ήταν ιδιαίτερα αυξημένη κυρίως στις ευπαθείς ομάδες, δηλαδή στα παιδιά και στους ηλικιωμένους. Το 1923 και το 1924 έφτασε στο 45% ανάμεσα στους ασθενείς πρόσφυγες.
Το ίδιο διάστημα, στη Χαλκιδική, στα Γιαννιτσά, στο Κιλκίς, στην Κατερίνη, στις Σέρρες και στην Καβάλα, πέθανε το 1/5 των εγκατεστημένων προσφύγων[19].
Πρόσφυγες δίπλα σε βάλτο.
Ίσως σε μας, τα εγγόνια αυτών των προσφύγων, μένει μια πίκρα, ένα παράπονο για την συμπεριφορά των γηγενών προς τους παππούδες μας.
Την ίδια συμπεριφορά -τηρουμένων των αναλογιών και αν στην περίπτωση του '22 υπήρχε εχθρότητα και προκατάληψη, στην περίπτωση του '90 υπήρξε παγερή αδιαφορία- επεφύλαξε η ελληνική κοινωνία στους βορειοηπειρώτες και στους ποντίους της πρώην Ε.Σ.Σ.Δ. τους οποίους ακόμη και σήμερα οι γηγενείς αποκαλούνε απαξιωτικά "Ρωσοπόντιους".
Κι εκείνοι τραγουδάνε:
"Πατρίδα μάνα μ'έδωσε άμον καταραμένος,
στα ξένα είμαι Έλληνας και στην Ελλάδα ξένος...".
doctor
____________________________________________________________
[1] Συνθήκη της Λωζάνης: Σύμβασις Περί ανταλλαγής των Ελληνικών και Τουρκικών πληθυσμών
VI. ΣΥΜΒΑΣΙΣ ΠΕΡΙ ΑΝΤΑΛΛΑΓΗΣ ΤΩΝ ΕΛΛΗΝΙΚΩΝ ΚΑΙ ΤΟΥΡΚΙΚΩΝ ΠΛΗΘΥΣΜΩΝ
ΚΑΙ ΠΡΩΤΌΚΟΛΛΟΝ ΥΠΟΓΡΑΦΕΝΤΑ ΤΗ 30 ΙΑΝΟΥΑΡΙΟΥ 1923.
Η σύμβαση υπεγράφη από τους Ελ.Βενιζέλο, Δ.Κακλαμάνο, Ισμέτ Πασά (Ινονού), Δρ.Ριζά Νουρ Βέη και Χασάν Βέη με 19 άρθρα και ένα πρωτόκολο, τα οποία θα ενσωματωθούν αργότερα στην συνθήκη της Λωζάνης (23.7.1923).
[2] "Άρθρον 1.
Από της 1ης Μαΐου 1923, θέλει διενεργηθή η υποχρεωτική ανταλλαγή των Τούρκων υπηκόων, ελληνικού ορθοδόξου θρησκεύματος, των εγκατεστημένων επί των τουρκικών εδαφών, και των Ελλήνων υπηκόων, μουσουλμανικού θρησκεύματος, των εγκατεστημένων επί των ελληνικών εδαφών.
Τα πρόσωπα ταύτα δεν θα δύνανται να έλθωσιν ίνα εγκατασταθώσιν εκ νέου εν Τουρκία ή αντιστοίχως εν Ελλάδι, άνευ της αδείας της Τουρκικής Κυβερνήσεως ή αντιστοίχως της Ελληνικής Κυβερνήσεως.
Άρθρον 2.
Δεν θα περιληφθώσιν εις την εν τω πρώτω άρθρω προβλεπομένην ανταλλαγήν:
α) οι Έλληνες κάτοικοι της Κωνσταντινουπόλεως·
β) οι Μουσουλμάνοι κάτοικοι της Δυτικής Θράκης.
Θέλουσι θεωρηθή ως Έλληνες κάτοικοι της Κωνσταντινουπόλεως, πάντες οι Έλληνες οι εγκατεστημένοι ήδη προς της 30ης Οκτωβρίου 1918, εν τη περιφέρεια της Νομαρχίας Κωνσταντινουπόλεως, ως αύτη καθορίζεται δια του νόμου του 1912.
Θέλουσι θεωρηθή ως μουσουλμάνοι κάτοικοι της Δυτικής Θράκης, πάντες οι Μουσουλμάνοι οι εγκατεστημένοι εν τη περιοχή ανατολικώς της μεθορίου γραμμής της καθορισθείσης τω 1913 δια της Συνθήκης του Βουκουρεστίου".
Είναι ενδιαφέρον ότι ενώ η ανταλλαγή γίνεται με θρησκευτικά κριτήρια, για τις εξαιρέσεις ισχύει άλλοτε το κριτήριο της θρησκείας και άλλοτε της εθνότητας.
[3] Πηγή: Βασίλειον της Ελλάδος. Υπουργείον Υγιεινής, Προνοίας και Αντιλήψεως - Τμήμα Στατιστικής, "Απογραφή προσφύγων ενεργηθείσα κατ'Απρίλιον 1923. Αριθμός προσφύγων κυρωθείς διά του από 18 Οκτωβρίου 1923 Β.Διατάγματος", Αθήνα, 1923. Σχεδόν οι μισοί (355.186) εποίκισαν την Μακεδονία και την Θράκη.
Στην απογραφή του 1928, τη μόνη γενική απογραφή στην οποία οι πρόσφυγες απογράφονται ως ξεχωριστή κατηγορία, ο αριθμός τους ανέρχεται συνολικά σε 1.221.849 πρόσωπα από τα οποία μόνο τα 151.892 δήλωσαν ότι ήρθαν πριν από τη Μικρασιατική Καταστροφή.
[4] Επιτροπή Αποκαταστάσεως Προσφύγων (ΕΑΠ): αυτόνομος οργανισμός με πλήρη νομική υπόσταση που ιδρύθηκε με πρωτοβουλία της Κ.Τ.Ε. τον Σεπτέμβριο του 1923 και είχε ως βασική αποστολή την εξασφάλιση παραγωγικής απασχόλησης και οριστικής στέγασης για τους πρόσφυγες. Η ΕΑΠ λειτούργησε από το 1923 έως το 1930 και ασχολήθηκε κυρίως με την αποκατάσταση των προσφύγων στην ύπαιθρο. Περίπου 750.000 πρόσφυγες οδηγήθηκαν στη Μακεδονία και στη Θράκη, γιατί εκεί υπήρχαν διαθέσιμες γαίες αλλά και για να εξασφαλιστεί η αριθμητική υπεροχή του ελληνικού στοιχείου σε αυτές τις περιοχές.
[5] π.χ. Καισαριανή, Βύρωνας, Νέα Ιωνία, Νέα Φιλαδέλφεια,Καλλιθέα,Νέα Κοκκινιά,Δραπετσώνα,Κερατσίνι.
Για την Καισαριανή και τον Βύρωνα, βλ.Εφημερίδα "Εντός της Καισαριανής", τ.61, Νοέμβριος 1999:
http://www.defacto.gr/papers/kaisar/showpage.asp?new_list1=1999&new_list2=11&pagelist1=1&k_id=1252
[6] Νεότερη και Σύγχρονη Ιστορία Γ'Γυμνασίου, "Το προσφυγικό ζήτημα στην Ελλάδα κατά τον Μεσοπόλεμο", ενότητα 44, σ.121-122, Υπουργείο Εθνικής Παιδείας και Θρησκευμάτων, Παιδαγωγικό Ινστιτούτο, Αθήνα,2007.
[7] Α.Ρήγος, Η Β' Ελληνική Δημοκρατία, 1924-1935, Θεμέλιο, Αθήνα, σ.223-8.
[8] Οι Γκαγκαούζοι ή Γκαγκαβούζηδες θεωρούνται [απο Τούρκους ιστορικούς ως τουρκικό φύλο, το οποίο έχει εκχριστιανιστεί]. Έλληνες ιστορικοί τους χαρακτηρίζουν ως μικρασιάτες τουρκόφωνους και τους εντάσουν στους Καραμανλήδες(Τουρκόφωνοι Ορθόδοξοι Χριστιανοί) της Μικράς Ασίας.
Με τη συνθήκη της Λωζάνης θεωρήθηκαν από τους Τούρκους ανταλλάξιμοι ως φανατικοί έλληνες και υποχρεώθηκαν να εγκαταλείψουν τις εστίες τους και να εγκατασταθούν στην επαρχία Ορεστιάδας και Διδυμοτείχου σε 21 χωριά. Ο κύριος όγκος τους είναι εγκαταστημένος στα χωριά: Οινόη, Σαγήνη, Κλεισώ, Αμμόβουνο, Θούριο, Λεπτή, Κέραμος, Καναδάς, κλπ.
[9] Καραμανλήδες - (ενικός Καραμανλής) - Ονομασία τουρκόφωνων χριστιανών ορθοδόξων που κατοικούσαν κυρίως στην περιοχή της Μικράς Ασίας γνωστή ως Καππαδοκία. Έγραφαν την τουρκική γλώσσα με χαρακτήρες του ελληνικού αλφαβήτου (Καραμανλήδικα). Οι Καραμανλήδες ήταν είτε Έλληνες που εκτουρκίστηκαν διατηρώντας όμως τη θρησκεία τους, είτε Τούρκοι που εκχριστιανίστηκαν. Έπειτα από την υπογραφή της συνθήκης της Λωζάνης (1923) μεταφέρθηκαν κατά την ανταλλαγή πληθυσμών στην Ελλάδα και κυρίως σε περιοχές της Μακεδονίας και της Θράκης.
Πηγή: wikipedia.
Σημείωση: Η πηγή αναφέρει ως πιθανότερη εκδοχή των καραμανλήδων το ότι είναι εκτουρκισθέντες έλληνες και όχι εκχριστιανισθέντες τούρκοι. Αφαίρεσα αυτή την παρένθεση διότι δεν έχει επιστημονικό έρεισμα αλλά αποτελεί υποκειμενική κρίση, ή μάλλον ευσεβή πόθο, του συγγραφέα.
[10] Καπαδοκική διάλεκτος: Η μακρά απομόνωση της διαλέκτου από τον υπόλοιπο ελληνόφωνο χώρο συνέβαλε αφ’ ενός μεν στη διατήρηση αξιοσημείωτων αρχαϊσμών (που δεν συναντώνται σε άλλες διαλέκτους) και ιδιωματισμών, αφ’ ετέρου δε στη βαθιά και εκτεταμένη επίδραση της Τουρκικής, από την οποία εισήλθαν όχι μόνο ουσιαστικά και ρήματα, αλλά και λέξεις με συντακτικό ρόλο (επιρρήματα, σύνδεσμοι κτλ.).
Βλ.επίσης:
http://www.ethnologue.com/14/show_language.asp?code=CPG
http://www.roac.nl/roac/newslist.phtml?p=news&i=44
[11] Τα Αρβανίτικα (arbërisht) αποτελούν κλάδο της τόσκικης διαλέκτου της Αλβανικής γλώσσας, που ομιλείται στην σημερινή νότια Αλβανία καθώς και σε κάποια μέρη της Ελλάδας.
[12] "Η ιστορία των Ελλήνων", ΔΟΜΗ, τόμος 12ος ("Νεώτερος Ελληνισμός, 1910-1940"), σ.204-223.
[13] Από αυτούς, μεγάλος αριθμός αφίχθη το διάστημα 1914-1918 από τη Βουλγαρία, το Μοναστήρι, την Ανατολική Θράκη και τη Μικρά Ασία, το 1917 από τη Νότια Ρωσία και το 1919 από την Ανατολική Ρωμυλία. Επίσης, η βουλγαρική κατοχή του 1916-1917 στην Ανατολική Μακεδονία δημιούργησε κύμα προσφύγων προς τις υπόλοιπες περιοχές της Μακεδονίας.
[14] "Εφημερίς των Βαλκανίων", 15 Δεκεμβρίου 1920, όπως παρατίθεται στην ΔΟΜΗ, ο.π. σ.246.
[15] Η προφορική μαρτυρία ανήκει στον πρόσφυγα Λεόντιο Λυμπέρη, ΔΟΜΗ, ο.π. σ.247.
[16] Πολύ σύντομα, μετά τη Μικρασιατική Καταστροφή, ενώσεις εργοδοτών διεκδικούν από την κεντρική εξουσία την εγκατάσταση προσφύγων για να διευρύνουν την αγορά φθηνής εργασίας στα τοπικά βιομηχανικά κέντρα και στις περιοχές ανάπτυξης της συγκέντρωσης και επεξεργασίας εμπορικών γεωργικών καλλιεργειών, όπως ο καπνός. Εκτός από την Αττική και την περιοχή της Θεσσαλονίκης, η Καβάλα, η Ξάνθη, ο Βόλος, η Ερμούπολη, η Καλαμάτα, η Πάτρα, το Αίγιο, το Άργος, υποδέχονται το νέο προλεταριάτο του προσφυγικού κόσμου (Δομή, ο.π., σ.205-6).
[17] Οι προφορικές μαρτυρίες ανήκουν στους πρόσφυγες Βιργινία Περιβολίδου, Διαλεχτή Μεντεκίδου, Κοκόνη Χατζηπούπη-Βαλασιάδου, Ιωάννη Στρογγύλη (Ιστορικό αρχείο Προσφυγικού ελληνισμού Δήμου Καλαμαριάς).
[18] "Εφημερίς των Βαλκανίων", 20 Ιουνίου 1925.
[19] ΔΟΜΗ, ο.π., σ.273.
50 σχόλια:
Καλημέρα Δόκτωρ μου με τις ωραίες αναρτήσεις σου. Δεν θα το κρύψω. Συνήθως όταν διαβάζω τις αναρτήσεις σου σφίγγεται η καρδιά μου και αναστενάζω. Την προσφυγιά την έζησα κι εγώ. Ξεριζώθηκα από το χωριό μου στην Κερύνεια το 1974. Ίσως οι δικές μας συνθήκες να μην ήταν τόσο άθλιες όσο των προσφύγων του 1922, αλλά δεν παύει η προσφυγιά να είναι σκληρή.
Δεν θα ξεχάσω τι ένιωσα όταν το 74, λίγους μήνες μετά την Τουρκική εισβολή, πήγα να χτενιστώ σ' ένα κομμωτήριο εδώ στην Αθήνα και συζητούσαν οι γυναίκες για τις ψείρες που είχαν τα μικρά παιδιά τους. Οι Κύπριοι πρόσφυγες τις φέρανε, λέει μιά και αμέσως συμφώνησαν μαζί της μερικές (όχι όλες). Σηκώθηκα κι έφυγα.
Τι τα θέλεις Δόκτωρ μου; Οι Ελλαδίτες συχνά ήταν άδικοι με τα άλλα κομμάτια του Ελληνισμού και ας ήταν οι τελευταίοι πιο καλλιεργημένοι τις περισσότερες φορές.
Την καλημέρα μου
Καλημέρα :-)
Με συγκίνησε πολύ το κείμενο.
Στη πόλη μου υπάρχουν, ως "αξιοθέατα" πλέον κι όχι ουσιαστικά, αυτά που περιγράφεις.
Μια συνοικία που μένουν "οι Τουρκόσποροι" αλλά, όσον αφορά τις νέες γενιές, λέγεται πειρακτικά κι όχι ουσιαστικά. Μάλιστα η μία κολλητή μου είναι από οικογένεια που ήρθαν από την Μικρά Ασία.
Υπάρχει άλλη "Ο Συνοικισμός" :-)
Και μία μεγάλη με Ποντίους που έχουν έρθει σε διάστημα πολλών δεκαετιών μέχρι πρόσφατα.
Για να είμαι ειλικρινής, και δεν έχω ζήσει τα πρώτα χρόνια τους εδώ, αλλά όσο θυμάμαι από το '70 και μετά, ουδέποτε είχαμε διαχωρισμούς που να δημιουργούν προβλήματα, ή τουλάχιστον έτσι εγώ το έχω ζήσει.
Συν ότι είχαμε (τώρα είναι πολλοί λογότεροι) πολλές οικογένειες, λόγω της βιομηχανίας το πάλαι ποτέ, μουσουλμάνους από την Θράκη.
Δεν θυμάμαι ποτέ όμως, και το λέω με κάθε ειλικρίνεια, να μου απαγορεύθηκε να παίζω ή να κάνω παρέα, από την οικογένεια μου, με κανένα παιδί.
Σίγουρα όμως θα υπήρχαν κι αυτά τα φαινόμενα.
Μου αρέσει πολύ που ήμασταν τόσοι και διαφορετικοί.
Που ακούγαμε άλλα τραγούδια, μυρίζαμε άλλες μυρωδιές, βλέπαμε άλλες συνήθειες, ακούγαμε ακόμη και άλλες λαλιές.
Σήμερα ομοιάζουμε λίγο, έχουν δημιουργηθεί οικογένειες, είναι διαφορετικά.
:-)
Συγχαρητήρια για ένα ακόμη πολύ καλό ποστ.
Προτίμησα να γράψω για την προσωπική μου εμπειρία.
Δημήτρη, μόλις επέστρεψα στη βάση μου μετά από απουσία ενός μήνα σε μέρη χωρίς πρόσβαση σε πράματα του διαόλου όπως: ίντερνετ, υπολογιστές, καφετιέρες, τραπέζια, καρέκλες, κρεβάτια, γυναίκες (εκτός κι αν θες να βρεθείς σούμπιτος μακαρίτης, ακόμα και για απλό κοίταγμα)...
Τέλος πάντων, μπήκα να πω καλημέρα.
Και κάτι άλλο που σκεφτόμουνα χθες, καθώς κοίταζα διαγώνια τις αναρτήσεις και τα σχόλια της περιόδου που έλειψα: είναι εκπληκτικό το πώς το στέκι που έφτιαξες έχει προσελκύσει τόσους καλούς σχολιαστές.
Αγωνιστικούς χαιρετισμούς σε εσένα και σε όλους.
meropi, και μόνο το ότι εν έτει 1974 βίωσες τόσο δύσκολες καταστάσεις τα λέει όλα.
Όσο για την συμπεριφορά των γηγενών και γενικά του ελληνικού κράτους στους εκτός των συνόρων έλληνες, το τραγούδι "μάνα μου Ελλάς" τα λέει όλα.
***
vassia, τα πράγματα όσο πήγαιναν, ηρεμούσαν, διότι τα παιδιά των προσφύγων μπήκαν πιο εύκολα στους ρυθμούς της ελληνικής κοινωνίας.
Η "συνάντηση" όμως των προσφύγων με τους γηγενείς (συνάντηση σε όλα τα πεδία: πολιτιστικά, πολιτισμικά, μουσικά, ...γαστρονομικά, γλωσσικά) στην αρχή ήταν ένα σοκ για όλους και αυτό είναι δύσκολα αντιληπτό διότι σήμερα κάποια πράγματα που θεωρούμε ως αυτονόητα τότε απλώς δεν υπήρχαν.
****
abdal, ω μα τον Αλλάχ που χάθηκες;
Όντως, τα σχόλια είναι τόσο αξιόλογα που μπροστά τους το ποστ "χάνεται"...
Και αυτό είναι ευχάριστο, διότι μέσα από τα σχόλια παίρνω ιδέες και για μελλοντικά ποστ.
Μόνο που επειδή το υλικό για να συλλεχθεί θέλει δουλειά, με το ζόρι καταφέρνω ένα ποστ την εβδομάδα.
Οι επαγγελματικές και οικογενειακές υποχρεώσεις είναι πολλές και το μόνο που σώνει το blog είναι που κάνω babysitting...!
doc
Σε αυτά που γράφεις βρίσκεται και (εν μέρει) η εξήγηση του μεγάλου μίσους μεταξύ των οπαδών του ΠΑΟΚ και του ΆΡΗ στη Σαλονίκη!
Για την ντόπια αστική τάξη οι πρόσφυγες ήταν "Τούρκοι"!
Αλλά και οι πρόσφυγες ανταπέδωσαν στα ίσα, όταν πολλοί ντόπιοι Σαλονικείς συνεργάστηκαν στην κατοχή με τους Γερμανούς και χαρακτηρίστηκαν "σκουλήκια"!
Doctor προφανώς έτσι θα έγινε.
Και ήταν άδικο πολλές φορές, να μην έχεις πατρίδα, ακόμη και στο τόπο σου.
Δυστυχώς, σήμερα, σε όλο το κόσμο, υπάρχουν ακόμη πρόσφυγες. Είναι ένα από τα σκληρότερα συναισθήματα που μπορεί να αισθανθεί άνθρωπος.
"Ακόμα και το καταληκτικό -ογλού των επωνύμων πολλών προσφύγων αποτελούσε αντικείμενο αρνητικής συμπεριφοράς και σε πολλούς επιβλήθηκε ή υπαγορεύτηκε η ελληνοποίηση του ονόματός τους."
Doc,
το παραπάνω μου θύμισε σχόλια των δικών μου (που κι αυτοί βεβαίως άλλαξαν το -ογλου σε -ίδης) σχετικά με φίλους τους που έγιναν π.χ. Χορόζογλου=Κοκορόπουλος, Γιαβάσογλου=Σιγανίδης κι άλλα παρόμοια επί το ελληνικότερον...υπήρχαν κι άλλα ονόματα, αλλά αυτη τη στιγμή αυτά μου΄ρθαν στο μυαλό...
ασκαρδαμυκτι
δεν είμαι σίγουρη ότι το μίσος μεταξύ ΠΑΟΚ ΑΡΗ έχει να κάνει τόσο με την προσφυγιά. Δεν φαντάζεσαι πόσοι πρόσφυγες ήταν και είναι οπαδοί του Αρη. Αυτό ειναι κάτι που γιγαντώθηκε τα τελευταία 20 χρόνια και δεν έχει απόλυτη σχέση με τους πρόσφυγες...
Ασκαρδαμυκτί, αν και ΠΑΟΚτσής, δεν είχα ξανακούσει αυτά που παρέθεσες.
Βέβαια σήμερα δεν ισχύουν, ευτυχώς αυτοί οι διαχωρισμοί, αν και οι απόγονοι των προσφύγων επιλέγουν ως ομάδες τους την ΑΕΚ και τον ΠΑΟΚ (προσωπικά εγώ τις υποστηρίζω σχεδόν το ίδιο).
***
vassia, δεν νομίζω να υπάρχει χειρότερο πράγμα να είσαι αναγκασμένος να εγκαταλείψεις τα όσα έχτισες επί μια ζωή και να πας κάπου απόκληρος και άστεγος...
doctor
Mtryfo:
"Η Συνθήκη του Νεϊγύ επιβεβαίωσε την ελληνική κυριαρχία στα εδάφη νότια μιας γραμμής που όριζε στα δυτικά η Συνθήκη του Βουκουρεστίου. Στη Θράκη αυτή η γραμμή ακολουθούσε τον υδροκρίτη μεταξύ των λεκανών του Έβρου και του Νέστου και κατέληγε στα τουρκο-βουλγαρικά σύνορα, αλλά η περιοχή νότια της γραμμής τέθηκε προσωρινά υπό συλλογική συμμαχική κυριαρχία, ώσπου να συναφθεί και η ελληνο-τουρκική συνθήκη ειρήνης.
Χωριστή σύμβαση με την ίδια ονομασία και ημερομηνία προέβλεπε την αμοιβαία και εθελούσια μετανάστευση των «Βουλγάρων την φυλήν» από την Ελλάδα και των «Ελλήνων την φυλήν» από τη Βουλγαρία.
Για να διευκολυνθεί μάλιστα η αναχώρησή τους, προβλεπόταν η δυνατότητα ρευστοποίησης των περιουσιακών τους στοιχείων.
Κοινή επιδίωξη των κυβερνήσεων και των δύο χωρών ήταν να απαλλαγούν οι χώρες τους από τις αντίστοιχες μειονότητες, ώστε να εκλείψουν στο μέλλον εκατέρωθεν διεκδικήσεις εδαφών στην επικράτειά τους.
Αποτέλεσμα της Σύμβασης του Νεϊγύ, με την οποία αναγνωρίστηκε το δικαίωμα ρευστοποίησης των περιουσιακών τους στοιχείων και σε εκείνους που είχαν ήδη μεταναστεύσει από το 1900, ώστε να διευκολυνθεί η παραμονή τους στη χώρα στην οποία είχαν μεταναστεύσει, ήταν να μεταναστεύσουν στη Βουλγαρία που δήλωσαν ή δηλώθηκαν Βούλγαροι, η δε επιλογή των εναπομεινάντων, γύρω στους 150.000, να μείνουν στην Ελλάδα να θεωρηθεί ότι δήλωνε και την επιλογή εθνικής ταυτότητας και πατρίδας.»
Πηγή: «Ελλάς, η σύγχρονη συνέχεια» των Θ.Βερέμη (καθηγητή πολιτικής ιστορίας στο Πανεπιστήμιο Αθηνών) και Γ.Κολιόπουλου (καθηγητή ιστορίας των νεώτερων χρόνων στη Φιλοσοφική του Αριστοτελείου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης).
Και έτσι ο Στογιάνοφ έγινε Στογιαννίδης και σήμερα τα εγγόνια του υπερασπίζονται την ελληνικότητα της Μακεδονίας ως ... γνήσιοι απόγονοι του Μεγάλου Αλεξάνδρου...
doctor
Πάρα πολύ ωραίο post που καλύπτει με πληρότητα το θέμα.
Μερικές επισημάνσεις:
α) Η εγκατάσταση των προσφύγων θεωρείται ένα από τα μεγαλύτερα επιτεύγματα που έχουν γίνει στο ελληνικό κράτος, από την ίδρυση του μέχρι σήμερα.
β) Πρέπει να τονιστεί η τεράστια προσπάθεια που έγινε από την ΕΑΠ (Επιτροπή Αποκατάστασης Προσφύγων), με πρόεδρο έναν Αμερικάνο τον Μορκεντάου, έναν πραγματικό φιλέλληνα.
γ) Είναι σημαντική η συμβολή των προσφύγων στη ανάπτυξη της γεωργίας στην Ελλάδα.
δ) Βιβλία για αυτή την περίοδο όλοι, λίγο πολύ, έχουμε διαβάσει. Αξίζει να διαβάσουμε το βιβλίο της Μάρως Δούκα «Αθώοι και φταίχτες» που μας δείχνει και την άλλη πλευρά (τους Τουρκοκρητικούς που έφυγαν από την Κρήτη).
Congrats,again, Doc.
Κάθε κρατος που απότομα εχει εισοδο μεγάλων μαζών εχει προβλημα. 1 στους 4 Ελληνες ηταν προσφυγας. Υπάρχουν μεγάλες ανάγκες και ενα φτωχό κράτος μετα μαλιστα απο ενα πολεμο που εχασε δυσκολα μπορει να αφομοιωσει τοσους πολλους. Ας δουμε και την περίπτωση της Δ. Γερμανιας μετα την ενωση με την Ανατολικη Γερμ.
Οταν δεν υπάρχουν αρκετά (when you compete for scarse resources) βρισκεις αιτιες και αντιπαθειες...
Οχι, δεν δικαιολογω αυτα που εγιναν, απλως προσπαθω να καταλαβω γιατι εγιναν. Βεβαια η αγνοια, η κοινωνικη & πολιτικη κουλτουρα παιζουν μεγάλο ρόλο. Μηπως και σημερα (21ος αιώνας) δεν υπάρχουν προκαταληψεις και ιστορικη αγνοια? (για να μην πω για ολικη αγνοια).
Οσο για τους οπαδους, τι να πω.... Λυπάμαι, γιατι εκφράζονται συνθηματα μισους & τρελου εθνικισμου, και υπάρχει συμπεριφορά κατάλληλη για αγρίους.... Προσεξτε τι ακούγονται στους αγωνες ιδιαίετερα μεταξυ ομάδες της Αθήνας και της Θεσ/κης!
Η χειρότερη μεταχείριση των Ελληνων εχει ερθει απο τους ιδιους τους Ελληνες! Γιατι, ναι, σκοτωσαν Ελληνες οι Τουρκοι του Κεμάλ, αλλα ποιος ευθυνεται για την εγκληματικη μεταχειριση των Ελλ. στην Μ. Ασια? Ποια κυβερνηση τους καταδικασε σε θανατο με την συμπεριφορα του στρατου εκστρατειας και αργοτερα με την απαγορευση της φυγαδευσης?.....
Δόκτωρ εξαιρετικά προσεγμένες οι αναρτήσεις σου αλλά οφείλεις να αναγνωρίσεις πως τα ίδια παράπονα υπάρχουν και από την άλλη πλευρά (π.χ. τουρκόφωνοι πρόσφυγες αποκαλούσαν βούλγαρους γηγενείς).
Ασκαρδαμυκτί,σου γνωρίζω πως είμαι γηγενής (μακεδόνας) και ναι είμαι αρειανός αλλά η οικογένειά μου έχει να επιδείξει θύματα στον αγώνα κατά των γερμανών όπως φαντάζομαι και πάρα πολλές άλλες.Απορώ με το επιχείρημά σου και εκπλήσσομαι δυσάρεστα...
Mπράβο και πάλι ντόκτορ-α
Μια παρατήρηση μόνο.
Νομίζω ότι στη Συμφωνία Ανταλλαγής οι Ρωμιοί της Μικράς Ασίας και της Ανατολικής Θράκης περιγράφονται ως "Έλληνες" με την εθνική σημασία του όρου, ενώ οι μουσουλμάνοι της Ελλάδας με το θρησκευτικό όρο "μουσουλμάνοι".
Και ο λόγος είναι προφανής: Ανεξαρτήτως της γλωσσικής τους κατάστασης, οι Ρωμιοί της Ανατολής είχαν αναπτύξει εθνική συνείδηση και οι διανοούμενοί τους ήταν εθνικά Έλληνες. Οι μόνοι που μπορεί να πει κανείς ότι επέλεξαν να διαφοροποιηθούν από την εθνική ταυτότητα ήταν ο παπα-Εφτίμ και η οικογένειά του.
Αυτό αποδεικνύεται και από το γεγονός ότι οι Τούρκοι εθνικιστές δεν απέλασαν τους Άραβες ρουμ ορτοντοξ. (Αντίθετα στην Ελλάδα, οι Τσάμηδες ήταν Ανταλλάξιμοι ως μουσουλμάνοι και το ελληνικό κράτος λόγω της τότε ελληνο-ιταλικής προσέγγισης και συμμαχίας, ενέδωσε στη θέληση του Μουσολίνι και τους εξαίρεσε.)
Αντίθετα, οι μουσουλμάνοι της Ελλάδας ήταν ακόμα ένας πολυεθνοτικός, πολύγλωσσος και προνεωτερικός πληθυσμός που πολύ αργότερα (και κάτω από ομοεθνή εθνικιστική εξουσία) θα αρχίσει να εμφανίζει εθνική ταυτότητα αντικαθιστώντας το "μουσουλμάνος" με το "Τούρκος"
Επίσης....
εκτός από την κληρονομιά της αντίθεσης ντόπιων-προσφύγων μέσα από τα ποδοσφαιρικά στερότυπα που αναφέρθηκαν (Άρης VS Πάοκ), να επισημάνουμε ότι και η βασική αντίθεση του ελληνικού ποδοσφαίρου - η αντίθεση δηλαδή Ολυμπιακού και Παναθηναϊκού - είναι κληρονομιά αυτής της μεγάλης ιστορικής και κοινωνικής ρήξης.
Οι πρόσφυγες θα γίνουν Ολυμπιακοί και θα εφορμούν από τις προσφυγικές φαβέλες του Πειραιά, ενώ οι ντόπιοι, αποσυρμένοι στα Βόρεια Προάστιά τους, θα εκφράζονται μέσω του Παναθηναϊκού.
Η ίδρυση της αυθεντικής προσφυγικής ομάδας, της ΑΕΚ, θα ανατρέψει την κατάσταση και θα απορροφήσει πολύ μεγάλο μέρος της προσφυγικής υποστήριξης.
Όμως η αντιπάθεια του Ολυμπιακού και του Παναθηναϊκού θα παραμείνει μέχρι σήμερα, παρότι έχει ξεχαστεί η αρχική αιτία δημιουργίας της.
παρδαλό, το ελληνικό κράτος έκανε ό,τι μπορούσε.
Έπεσαν πολλά λεφτά (φαγώθηκαν και άλλα τόσα από τα γνωστά τρωκτικά), υπήρξε διεθνής βοήθεια.
Εγώ μίλησα για τις αντιδράσεις των γηγενών ως κοινωνία και όχι ως επίσημο κράτος.
Τα ίδια έγιναν και μετά το 90 με τους ποντίους που ήρθαν από τις χώρες του τέως υπαρκτού [;] σοσιαλισμού [;].
Δόθηκαν από το κράτος πολλά βοηθήματα, σπίτια, προνομιακά δάνεια κ.λπ.
Η αντιμετώπιση του κόσμου όμως κάθε άλλο παρά θερμή ήταν.
Λαμπρή εξαίρεση οι ευαίσθητοι εκ των ποντίων που σε αυτούς τους ανθρώπους είδαμε τους παππούδες μας...
doctor
Αχ! ντόκτορ, Πάλι μου έσφιξες την καρδιά.
Γι' αυτό όταν ακούω τους "Ελληναράδες" να κατηγορούν τους Τούρκους συγχύζομαι.
" Ο διοικητής ......Μεσσήνιος την καταγωγήν, είχε ξεκαθαρισμένες απόψεις για τους πολίτες γενικώς....
Πρώτοι και καλύτεροι, υπεράνω πάσης υποψίας, αγνοί πατριώτες και νομιμόφρονες πολίτες, ήταν όσοι κατάγονταν από "τα άγια χώματα, κάτω από το αυλάκι", κατά προτίμηση μάλιστα, από τη Βυτίνα και νοτιότερα.
Αμέσως μετά, στη δεύτερη κατηγορία, κατέτασσε όλους γενικώς τους παλιολλαδίτες ως τη Μελούνα. Και νησιώτες επίσης, εξαιρέσει όμως των Επτανησίων, των οποίων τον ανδρισμόν και την εντιμότητα δεν απεδέχετο, εξ ενστίκτου, πλήρως. .......
Στην τελευταία κατηγορία και σε μεγάλη περιφρόνηση είχε κατατάξει τους εκ Τουρκίας, εξ Αλβανίας, εκ Γιουγκοσλαβίας και εκ Βουλγαρίας πρόσφυγες, για τους οποίους δε διατηρούσε ούτε την παραμικρή αμφιβολία, ότι "είχον από αιώνας αφελληνισθεί, επεσώρευσαν με τον ερχομόν των όλα τα δεινά δια την Πατρίδα και απηργάζοντο τον εθνικός αφανισμόν, όντες οι περισσότεροι βενιζελικοί και κομμουνισταί... " Από τους τουρκόσπορους όλα μπορείς να τα περιμένεις", έλεγε συχνά ο διοικητής......"
Συμεών ο πρόσφυγας,Λεωνίδας Ζησιάδης.
Και κάτι από τις ρίζες μου:
Η πρόγιαγιά μου κοιτάζοντας το φεγγάρι τις νύχτες έλεγε (όπως μου διηγιόταν η γιαγιά μου): Αούτος φέγγος πα μη έν; Τεμέτερον εφώταζεν! Καλά, φεγγάρι είναι αυτό; Το δικό μας φώτιζε!
Δε θέλω να θυμάμαι τις ταλαιπωρίες και τα θανατικά του ερχομού τους. Μακάρι να μην τα ζήσει κανείς ξανά. Ο άνθρωπος είναι φτιαγμένος για το καλύτερο και το χειρότερο.
Συγχαρητήρια για την ανάρτηση, για τον κόπο σου και για το ελεύθερό σου πνεύμα.
andros, το παράδειγμα της ενοποίησης της Γερμανίας που παραθέτεις είναι έξοχο.
Είχαμε την απορρόφηση ουσιαστικά της Ανατολικής στην Δυτική Γερμανία και όχι την ένωση.
Εκεί η πλούσια και ισχυρή Δυτική Γερμανία έδωσε τόσα πολλά για την απορρόφηση που η οικονομία της μπήκε σε παρατεταμένη ύφεση.
Μετά από σχεδόν δύο δεκαετίες, τα κομμάτια αν και ενωμένα είναι ακόμη εμφανή.
Όπως την γλάστρα που την μεταφυτεύεις, αλλά παίρνει καιρό για να ενωθεί το χώμα.
Πόσο μάλλον στην φτωχή και άθλια οικονομικά Ελλάδα που δέχτηκε τόσο μεγάλο κύμα προσφύγων-ας μην ξεχνάμε ότι αυτός ήταν ο διακαής πόθος του Βενιζέλου, και ο πιο ρεαλιστικός κατ'εμέ.
Διαφωνώ με τις εκ των υστέρων κρίσεις ότι αν δεν γινόταν η μικρασιατική εκστρατεία δεν θα γινόταν η σφαγή της Σμύρνης.
Η δημιουργία καθαρών εθνικών κρατών ήταν ο κύριος στόχος και της Ελλάδος και της Τουρκίας.
Το ότι το χτίσιμο των εθνών έγινε με βάση την θρησκεία και όχι την γλώσσα πιστοποιεί ότι πιο εύκολα ένας λαός ομογενοποιείται γλωσσικά παρά θρησκευτικά.
Δηλαδή, την γλώσσα σου την αλλάζεις πολύ πιο εύκολα από την θρησκεία σου.
Και αυτό το ήξερε καλά ο Βενιζέλος, όπως και το ότι η εθνική αυτοσυνειδησία στην συντριπτική πλειονότητα των ελλήνων, ήταν ελλειμματική για να μην πω σχεδόν ανύπαρκτη (με εξαίρεση ελάχιστους λόγιους και μορφωμένους ανθρώπους).
doctor
macedonian, οι πρόσφυγες αποκαλούσαν Βούλγαρους τους ...βουλγαρόφωνους που επέλεξαν να παραμείνουν στην Ελλάδα και να γίνουν έλληνες (βλ.λίγο πιο πάνω το σχόλιό μου, 4 Μαϊ 2008 8:55:00 μμ), όπως και τους βουλγαρίζοντες, μετέπειτα σλαβο(μακεδόνες).
Και βέβαια αρκετοί πρόσφυγες έδρασαν παραβατικά, ειδικά στα πρώτα χρόνια.
Άλλωστε η αύξηση της παραβατικότητας σε μια κοινωνία που προλεταριοποιείται -τείνοντας ενίοτε προς λούμπεν καταστάσεις- θεωρείται φυσιολογική.
Όταν δεν έχεις να φας, κλέβεις, λέει ο νόμος της επιβίωσης.
Doctor
Ο Ποντος και Αριστερά είπε...
Μια παρατήρηση μόνο.
Νομίζω ότι στη Συμφωνία Ανταλλαγής οι Ρωμιοί της Μικράς Ασίας και της Ανατολικής Θράκης περιγράφονται ως "Έλληνες" με την εθνική σημασία του όρου, ενώ οι μουσουλμάνοι της Ελλάδας με το θρησκευτικό όρο "μουσουλμάνοι".
-----------------
Omer efendim, στην υπ'αρ. 2 υποσημείωση του ποστ, παραθέτω τα δύο πρώτα άρθρα της Συμβάσεως που είναι σαφή και αναφέρονται ξεκάθαρα στην ανταλλαγή με βάση την θρησκευτική πίστη.
Στις εξαιρέσεις μόνο και για τους Πολίτες γίνεται αναφορά στην εθνότητα.
Η σύμβαση της Ανταλλαγής νομιμοποιεί την αμοιβαία εθνοκάθαρση και προσφυγοποίηση του ορθόδοξου και μουσουλμανικού στοιχείου των δύο κρατών και παραχωρεί στα εθνικά κράτη το δικαίωμα να καθορίζουν τις τύχες των πολιτών τους με κριτήρια ρατσιστικά.
Η σύμβαση αφήνει χώρο για πολλές διαφωνίες, ενστάσεις και προστριβές ανάμεσα στα δύο κράτη, οι οποίες επιλύονται στο μέλλον είτε στο Διεθνές Δικαστήριο της Χάγης, όπως συνέβη με το ζήτημα των εγκατεστημένων το 1925, είτε με νέες διμερείς συμφωνίες. Οι διαφωνίες για το ζήτημα των εγκατεστημένων (etablis) στην Κων/πολη αντιμετωπίζονται από το Διεθνές Δικαστήριο της Χάγης στις 21.2.1925 και από τη Συμφωνία της Άγκυρας (21.6.1925) που επικυρώθηκε από την Συμφωνία των Αθηνών την 1.12.1926.
Κορυφαία διπλωματική πράξη ανάμεσα στην Ελλάδα και την Τουρκία αποτελεί σειρά συμφωνιών που υπογράφονται στην Άγκυρα το 1930 και έμειναν στην ιστορία με τον τίτλο του Συμφώνου Φιλίας Ουδετερότητος, Διαλλαγής και Διαιτησίας (30.10.1930).
Σημαντικότερη για την εξέλιξη του προσφυγικού ζητήματος είναι η "Σύμβασις περί οριστικής εκκαθαρίσεως των ζητημάτων των προκυπτόντων εκ της εφαρμογής της Συνθήκης της Λωζάνης και της Συμφωνίας ΑΘηνών, εν σχέσει προς την ανταλλαγήν των πληθυσμών (10.6.30) [ΔΟΜΗ, 12ος τόμος, σελ.219-220.
Αυτά για την ιστορία και την εξέλιξη των διαπραγματεύσεων και κυρίως μέσα από τις συμφωνίες και την φιλία δύο πολύ μεγάλων ανδρών: του Ελευθερίου Βενιζέλου και του Μουσταφά Κεμάλ (Ατατούρκ).
doctor
Y.Γ. Επανέρχομαι για τα υπόλοιπα συντόμως.
Ο astanapan είπε...
Αούτος φέγγος πα μη έν; Τεμέτερον εφώταζεν! Καλά, φεγγάρι είναι αυτό; Το δικό μας φώτιζε!
-------------------
Αυτό σημαίνει ότι η πρώτη πατρίδα είναι αναντικατάστατη.
Πολύ συγκινητικό, πολύ γλυκό.
Ευχαριστώ για τα καλά σου λόγια και χαίρομαι αν με το ποστ άγγιξα κάποιες ευαίσθητες χορδές.
Αξίζει να ασχολείται κανείς με τόσο δυνατά και δύσκολα πράγματα, αξίζει σίγουρα περισσότερο από την παθητική έκθεση στο χαζοκούτι και τα δελτία της πεντάρας...
doctor
Γιά της αφηγήσεις της γιαγιάς μου, που έμενε προσωρινά στο νυν "Ηλέκτρα Παλλάς" προτού εκηατασταθούν στην Τούμπα και γιά την υποδοχή και φιλικότητα την ντόπιων έχω αναφερθεί αρκετές φορές και εδώ αλλά και σε άλλα μπλογκ.
Τώρα να αναφέρω κάτι διαφορετικό. Νέα Καλλικράτεια, Νέα Μουδανιά, Νέα Πλάγια, Μέος Μαρμαράς, Νέα Ρόδα και πόσα άλλα "Νεα..." ακόμη σε όλη την Ελλάδα;
Κορόιδευαν πως τους εδωσαν τις αμμούδες και δεν θα χαν καμμιά προκοπή!
Κι όμως και αμπέλια και σπαρτά και περιβόλια δημιούργησαν, όσοι δε, δεν ήξεραν, έμαθαν και την θάλασσα.
Η εργατικότητα, η νοικοκυροσύνη η σύνεση, τους έφεραν μπροστάρηδες με το πέρασμα των χρόνων.
Εγώ πάντως δηλώνω... αρειανόσπορος!
Αποκλείεται να είμαι από αυτόν τον πλανήτη (κόβω το κεφάλι μου - για να μην πω την... ουρά μου).
Υ.Γ. Μια και δήλωσες πως για τον μπλογκοργασμό σου ευθύνεται το... babysitting(!), προτείνω την επόμενη φορά να πάτε για δίδυμα (τουλάχιστον) ώστε να 'χουμε... εγγυημένη ροή δημοσιεύσεων ;)
Έχοντας μόλις γυρίσει από την περιοχή της Ανατολίας το ποστ αυτό ήρθε την κατάλληλη στιγμή γιατί είδα αρκετά από τα σπίτια των Ελλήνων που έφυγαν από εκεί το 24.
Χωρίς να αμφισβητεί κανείς την τραγικότητα της υποχρεωτικής προσφυγιάς,στο μυαλό μου έχω την φράση που μου έιπε μια φορά ένας Πόντιος 2ης γενιάς.
Πονέσαμε αλλά καλύτερα που έγινε η ανταλλαγή για να ζήσουν τα παιδιά μας ειρηνικά στην δική τους πατρίδα.
Αυτή ήταν η μοίρα των προσφύγων. Κυνηγημένοι από την ιστορία και τους ελλαδίτες "αδελφούς". Τα ίδια και χειρότερα γίνονται σήμερα.
Αυτό που έχει ιδιαίτερη σημασία σήμερα είναι ότι οι παρίες της κοινωνίας, οι "ρωσοπόντιοι" δεν αναπτύσουν πουθενά καμία πολιτική δράση ακολουθώντας τυφλά τους "νταβατζήδες" και τους κομματικούς μηχανισμούς που τους εκμεταλλεύονται στα ποντιακά σωματεία κλπ.
Πολλές πτυχές έχει το θέμα φίλε doc.
Συμφωνούμε πως ο στόχος και των δύο κρατων (Ελλάδας-Τουρκίας) ήταν η "δημιουργία" "καθαρών" (όσο γντ) εθνικών - κρατών. Η νοοτροπία αυτή έχει ποτίσει αν μπορώ να πω το πολιτικό κατεστημένο και των δύο κρατών μέχρι σήμερα. Αυτό και μάλλον εξηγεί την συμπεριφορά του ΕΛ κράτους προς τους εναπομείναντες μουσουλμάνους της Θράκης, οι οποίοι (απ' ότι ακούω) νιώθουν πλέον Τούρκοι μετά από χρόνια και χρόνια απαξίωσης.
Το ζήτημα είναι πως αναγκαστικά τόσο μεγάλες μετακινήσεις πληθυσμών αναγκαστικά επιφέρουν ένα άλφα μπάχαλο από το οποίο η κοινωνία και η οικονομία κάνει καιρό να συνέλθει. Το άλλο "κακό" που είχαν οι πρόσφυγες είναι πως δεν ήταν (κατά κανόνα) τίποτε ξυπόλητοι και πεινάλες αλλά αναγκάστηκαν να γίνουν καθώς έφυγαν άρον άρον από τα σπίτια τους. Λογικά οι πιο πολλοί θα ήταν αστοί και όχι προλετάριοι, αστοι οι οποίοι εξαθλιώθηκαν και "προλεταριοποίηθηκαν" κατά την μετάβαση....
Δυστυχώς αν θές ομελέτα πρέπει να σπάσεις αυγά και η ταλαιπωρία αυτών των ανθρώπων ήταν δυστυχώς αναπόφευκτη.
Η συμπεριφορά των ντόπιων νομίζω πως εξηγείται με οικονομικούς όρους (όπως είπαν και άλλοι)
Σε μια φτωχή χώρα, όπου η παραγωγή και η περιουσία της κάθε "οικογενειακής μερίδας" είναι μικρές, η έλευση άλλων, "ξένων" που σου μειώνουν το δικό σου κέρδος λογικά οδηγεί σε εχθρότητα.
Επίσης πρέπει να προσθέσουμε τον κλασικό ΕΛ κομπλεξισμό προς οτιδήποτε διαφορετικό.
Μπράβο για το μεστό και ουσιώδες άρθρο
Έτσι είναι. Τεολεία και παύλα. Όπως είναι για κάθε μετανάστη. Έχει, δεν έχει, κοινά σημεία στο background. Οι πρόσφυγες τότε, στήριξαν την ελληνική οικονομία, έγιναν ένα με αυτή. Περισσότερο έλληνες από τους έλληνες. Θα μου πείτε, βασικό ρόλο έπαοξε η κοινή θρησκεία. Αλλά σε ποιον Θεό να πιστέψεις σήμερα; Εγώ πιστεύω στο Θεό της δικαιοσύνης. Με κάθε μέσο με κάθε τρόπο. Θεός χωρίς δικαιοσύνη, ανύπαρκτος Θεός.
Σήμερα, η Ελλάδα, στην πράξη, έχει υωηλότατα ποσοστα ρατσισμού. Πολύ πιο υψηλά από τότε. Απόδειξη, Άδωνις και Σία..
Διασχίζοντας χωριά προσφύγων στον κάμπο Άρτας και Πρέβεζας, ξεχωρίζουν πέρα από τα ονόματά τους, από τους όμορφους κήπους, από τις περιποιημένες αυλές, από έναν αέρα νοικοκυροσύνης.
Από το post:
“Ίσως σε μας, τα εγγόνια αυτών των προσφύγων, μένει μια πίκρα, ένα παράπονο για την συμπεριφορά των γηγενών προς τους παππούδες μας.”
Μα σήμερα καταφέρατε με την παρουσία, την καλλιέργεια, την ευγένεια, την νοοτροπία, να είναι τιμή να κατάγεται κανείς από πρόσφυγες. Η αρχική αρνητική συμπεριφορά έδωσε τη θέση της στο θαυμασμό για την προκοπή, στη συμπάθεια για τις ανείπωτες δυσκολίες, για ένα παράδεισο, ίσως και φανταστικό, που χάθηκε.
Προβληματίζομαι για τη συμπεριφορά μας απέναντι στους μετανάστες. Μπορεί οι περισσότεροι να μην είναι πρόσφυγες, μα είναι ξένοι σε ένα άγνωστο καινούργιο τόπο. Άραγε τα εγγόνια τους θα έχουν την ίδια πικρία στο μέλλον;
Doctor,
με αφορμή την απάντησή σου (5 Μαϊ 2008 8:44:00 μμ),πρέπει να σου πω ότι στη Μακεδονία (και στη Θράκη),υπήρχε ένα εξαιρετικά μεγάλο ποσοστό (πλειοψηφικό θα έλεγα) βουλγαρόφωνων,δίγλωσσων κλπ,ανάμεσα στους γηγενείς.Ωστόσο οι άνθρωποι είχαν Ελληνική συνείδηση και το απέδειξαν μέσα από αγώνες (Μακεδονικός αγώνας,Α' Π.Π. ,Μικρασιατική εκστρατεία).Άλλωστε με τη συνθήκη επέλεξαν την Ελλάδα αντί της Βουλγαρίας.Θυμίζω εδώ το τραγικό παράδειγμα του Γκρούεφσκι (πρωθυπουργού της φυρομ) που ο παππούς του σκοτώθηκε στη μικρασιατική εκστρατεία για την Ελλάδα.
Εκτός εάν συμφωνήσουμε ότι όλοι οι αλλόγλωσσοι ΄δεν είναι Ελληνες.Σ'αυτην την περίπτωση θα πρέπει νε συμπεριλάβουμε:Βλάχους,Αρβανίτες,Τουρκόφωνους πρόσφυγες,διαφορους "παλινοστούντες",Πομάκους,μουσουλμάνους Θράκης,παιδιά και εγγόνια Ελλήνων πολιτικών προσφύγων σε χώρες του ανατολικού μπλοκ,παιδιά και εγγόνια Ελλήνων οικονομικών μεταναστών άπανταχού της γης κλπ.Σε αυτήν την περίπτωση όμως θα πρέπει να πάμε να πνιγούμε όλοι μας.
Υ.Γ. Χάρη στις αναρτήσεις που διάβασα εδώ άρχισα να καταλαβαίνω κάποιες ιστορίες που μου έλεγε η γιαγιά μου και τις οποίες δεν τολμούσα να πιστέψω.Τώρα μπορώ να καταλάβω επιτέλους τα βαθύτερα αίτια των προβλημάτων που ταλάνισαν (και συνεχίζουν να ταλανίζουν τον τόπο μου) και να αντιληφθώ πως είναι δυνατό παιδιά και εγγόνια Μακεδονομάχων και πολεμιστών της Ελλάδας,να μεταμορφώνονται σε "γενίτσαρους" μέσα σε μία γενεά.Δεν θα σας απασχολήσω άλλο.
giant13, η θέληση και η επιμονή αυτών των ανθρώπων ήταν αξιοθαύμαστη και συγκινητική.
***
Μickey, και ο Καραμανλής έκανε δίδυμα και έγινε πρωθυπουργός!!!
Όντως δεν είσαι από αυτόν τον πλανήτη. Κατάγεσαι από τον Σείριο, εκ του οποίου ως γνωστόν ήλθαν οι Ελ-ληνες!
***
Αθεόφοβε, περιμένω εναγωνίως οδοιπορικό (μετά φωτογραφιών βεβαίως) από την Ανατολία.
Κανείς δεν ξέρει τι θα γινόταν αν δεν γινόταν η ανταλλαγή των πληθυσμών. Και η ιστορία δεν γράφεται με "αν", οπότε μακάρι να'ξερα!
***
Βασικέ μέτοχε,
Μιας που αναφέρθηκες στους ποντίους εκ των χωρών του πρώην "σοσιαλιστικού" μπλοκ, να σημειώσω ότι αυτοί έλαβαν ελληνική υπηκοότητα και ταυτότητες και έτσι αποτελούν ψηφοφόρους, που πολύ σωστά όπως γράφεις, τους εκμεταλλεύονται πολλοί και διάφοροι...
doctor
Ο Zaphod είπε...
Η συμπεριφορά των ντόπιων νομίζω πως εξηγείται με οικονομικούς όρους (όπως είπαν και άλλοι)
6 Μαϊ 2008 10:56:00 πμ
-------------------
Ζάφο, χτύπησες κέντρο!
Η κινητήρια δύναμη της ιστορίας είναι το στομάχι και αντιστρόφως αναλόγως της στάθμης του (το πόσο γεμάτο είναι δηλαδή) υπάρχουν και τα ιδανικά: οι χορτάτοι έχουνε λεφτά και οι πεινασμένοι ιδανικά...
Οπότε τα περί πατριωτισμού πάνε περίπατο όταν πλήττεται το προσωπικό συμφέρον.
doctor
Ταχυδρόμε, όντως ο ρατσισμός στην Ελλάδα είναι ψηλά και ανεβαίνει περισσότερο, όσο υπερπροβάλλεται ο ΛΑΟΣ -από κανάλια προσκείμενα στο ΠΑΣΟΚ για να πληγεί η ΝΔ και να διασπαστεί η δεξιά από την κεντροδεξιά.
Παίζουν όμως με την φωτιά και αν αύριο τους προκύψει ο Καρατζαφέρης ως Λεπέν και δεν μπορούν να τον σταματήσουν τότε θα "γελάσουμε".
***
Ο kossak είπε...
Προβληματίζομαι για τη συμπεριφορά μας απέναντι στους μετανάστες. Μπορεί οι περισσότεροι να μην είναι πρόσφυγες, μα είναι ξένοι σε ένα άγνωστο καινούργιο τόπο. Άραγε τα εγγόνια τους θα έχουν την ίδια πικρία στο μέλλον;
6 Μαϊ 2008 12:14:00 μμ
-------------
To πιθανότερο φίλε Κώστα είναι τα εγγόνια τους να είναι έλληνες, και μάλιστα φανατικοί έλληνες, και ρατσιστές με κάποιους άλλους μετανάστες.
***
Ο macedonian είπε...
Εκτός εάν συμφωνήσουμε ότι όλοι οι αλλόγλωσσοι ΄δεν είναι Ελληνες.Σ'αυτην την περίπτωση θα πρέπει νε συμπεριλάβουμε:Βλάχους,Αρβανίτες,Τουρκόφωνους πρόσφυγες,διαφορους "παλινοστούντες",Πομάκους,μουσουλμάνους Θράκης,παιδιά και εγγόνια Ελλήνων πολιτικών προσφύγων σε χώρες του ανατολικού μπλοκ,παιδιά και εγγόνια Ελλήνων οικονομικών μεταναστών άπανταχού της γης κλπ
----------------
Δυστυχώς κάποιοι "συμφωνούνε" ότι οι αλλόγλωσοι δεν είναι έλληνες, αγνοώντας φυσικά το τι προηγήθηκε για να προκύψει αυτή η γλωσσική ομοφωνία.
Στο ομόγλωσσο άλλωστε στηρίζεται και το ιδεολόγημα της συνέχειας του ελληνικού έθνους από την αρχαιότητα έως σήμερα.
doctor
"Παίζουν όμως με την φωτιά και αν αύριο τους προκύψει ο Καρατζαφέρης ως Λεπέν και δεν μπορούν να τον σταματήσουν τότε θα "γελάσουμε"."
γιατρέ μου
δε θέλω να το φαντάζομαι ούτε μέσα σε εισαγωγικά...έτσι και ξεκινήσει η φάρσα σταματημό δεν θάχει...
Μεγάλο θέμα οι πρόσφυγες! Πολύ ωραίο ποστ!
Εντάξει ότι ξένο σε ξενίζει. Λογικό είναι. Πόσω μάλλον όταν πολλοί απ' αυτούς ήρθαν χωρίς να έχουν τίποτα.
Αλλά με τον καιρό κατάλαβαν πως περισσότερα καλά έκαναν παρά κακά οι πρόσφυγες.
Το μόνο κακό που έκαναν είναι στο χάλι της Αθήνας ως προς την οικοδόμηση της πόλης! Αλλά και πάλι έτσι όπως είναι μας αρέσει :)
Άλλο πρόσφυγας άλλο οικονομικός μετανάστης. Να τα ξεκαθαρίσουμε για όσους μιλάνε για το σήμερα!
Συγκινητικό, πληροφοριακό και δίκαιο το πόστ του Δόκτωρα, καταγράφει τα γεγονότα όπως ήταν, με πολυ πλούσια στοιχεία και προσεγμένες αναφορές.
Δόκτωρ τα συγχαρητήριά μου. Προσωπικά με αγγίζει πολύ αυτό το θέμα, γιατί είμαι και εγώ μετανάστης και γνωρίζω πως αν εκεί που πάς δεν αισθανθείς οτι "ανήκεις" τα πράγματα είναι πολύ πολύ δύσκολα.
Θα συμφωνήσω με τον Αndros πως όταν οι μετακινήσεις πληθυσμών γίνoνται μαζικά και τα δημογραφικά αλλοιώνονται γρήγορα, οι αντιδράσεις είναι μεγάλες. Θα συνεισφέρω δύο παραδείγματα. Το Μαιάμι, που ισπανοποιήθηκε μέσα σε 10 χρόνια, και έχασε την αίγλη του, ή τουλάχιστον την προτίμηση του αγγλοσαξωνικού πληθυσμού της Αμερικής. Η Αμερική βέβαια μπορεί να είναι μεγάλη, είναι όμως και χωρισμένη σε εκατό κομμάτια.
Υπάρχουν φωνές σήμερα που μιλούν για τον κίνδυνο Ισπανοποίησης της αμερικανικής κουλτούρας λόγω δημογραφικών.
Σε ένα ταξίδι μου στο Ντάλλας, Τέξας, πέφτω πάνω σε χιλιάδες εκτοπισμένους πρόσφυγες της καταστροφής της Νέας Ορλεάνης. Απλά και χωρίς ανακοινώσεις, δόθηκε μέσα απο τις δυναμικές της καταστροφής, η ευκαιρία να απαλλαγεί η πόλη απο χιλιάδες φτωχούς, να τους εκτοπίσει. Οι άλλες πολιτείες δεν τους θέλουν, αλλά πίσω στη Λουιζιάνα, οι πλούσιοι ντόπιοι υπολογίζουν σε μια καινούργια πόλη χωρίς γκέτο και φτωχούς. Ο ρατσισμός, ο φυλετισμός (tribalism) αν θέλετε, υπάρχει παντού.
..Το ότι το χτίσιμο των εθνών έγινε με βάση την θρησκεία και όχι την γλώσσα πιστοποιεί ότι πιο εύκολα ένας λαός ομογενοποιείται γλωσσικά παρά θρησκευτικά.
Συμφωνώ απόλυτα doctor. Η ελληνική γλώσσα στην Αμερική έχει ήδη χαθεί. Η θρησκεία όμως παραμένει. Και οι φωνές κατα των ξένων που και εδώ ακόμα μεγαλώνουν, είναι γιατί για πρώτη φορά στην ιστορία της Αμερικής, ένα συγκεκριμένο γκρούπ (ισπανόφωνοι) δεν φαίνεται να απορροφείται γλωσσικά και κοινωνικά απο τον παραδοσιακό αγγλοσαξωνισμό.
Παραθέτω δύο φωνές που μιλούν για τον κίνδυνο να χαθεί η ευρωπαική κουλτούρα της Αμερικής
Pat Buchanan
http://www.msnbc.msn.com/id/14454132/
Samuel Huntington
http://www.foreignaffairs.org/20040501fareviewessay83311/alan-wolfe/native-son-samuel-huntington-defends-the-homeland.html
@harrylogue
Φαντάζομαι ότι κάνεις πλάκα
Harrylogue, απαγορεύονται τα ρατσιστικά σχόλια και το να χαρακτηρίζεις μια κοινωνική ομάδα ότι έχει χαμηλό IQ είναι ο ορισμός του ρατσισμού.
Παραθέτω το σχόλιο του harrylogue εκ νέου χωρίς τον απρεπή χαρακτηρισμό:
***************
Ο/Η harrylogue είπε...
Ωραιο αρθρο.
Η ουσια της υποθεσης ομως ειναι να μη γινει ομογενοποιηση & εκφασισμος/εξελληνισμος των διαφορων φυλων των Γραικων.
Η καθε φυλη να διατηρησει τα χαρακτηριστικα της & να μη μαγαριζεται με μικτους γαμους,π.χ με Ποντιους/ες,[...] ...
Οι Ποντιοι δεν ειναι καν Γραικοι,ειναι ενα ξεχωριστο εθνος,οπως οι Κυπριοι,με δικη τους διαλεκτο,ακαταλαβιστικη,που χρειαζεται μεταφραση.
Οι εθνοτικες διαφορες πρεπει να κρατηθουν & να μεγεθυνθουν.
Σωστο το συνθημα.
¨Κατω απ τη Λαμια,ειναι Αλβανια ".
7 Μαϊ 2008 3:37:00 μμ
*****************
Φυσικά διαφωνώ με την οπτική του harry, διότι κρίνει με αιματολογικά κριτήρια ενώ σήμερα η κατάταξη σε έθνη γίνεται με τον αυτοπροσδιορισμό και αυτό θα πρέπει να το καταλάβουμε όλοι, ακόμη και όσοι αρνούνται στους βόρειους γείτονές μας να αυτοαποκαλούνται Μακεδόνες.
doctor
Y.Γ. Θα απαντήσω και στους υπόλοιπους εν ευθέτω χρόνω. Για την ώρα πήζω στην δουλειά...
mtryfo, το αυγό του φιδιού επωάζεται και αν σήμερα μας φαίνεται γραφικό και γελοίο, δεν είναι αργά η ημέρα που θα μαίνεται ως ανεξέλεγκτη φωτιά.
Φυσικά η μόνη απάντηση σε αυτόν τον παραλογισμό της μισαλλοδοξίας και του ολοκληρωτισμού είναι η αποκάλυψη της απλοϊκότητας των ιδεολογημάτων που πρεσβεύει ο εθνικισμός, και όχι φυσικά η απαγόρευση ή η περιθωριοποίηση.
Ακόμη και ο Πλεύρης είναι ελεύθερος να λέει ό,τι θέλει, όσο γελοίο κι αν είναι αυτό.
***
mmexer, για το χάλι της Αθήνας ευθύνεται ο Εθνάρχης, η χούντα και οι εκάστοτε κυβερνώντες που για λόγους ψηφοθηρικούς συνέργησαν ενεργά στην καταστροφή ενός πανέμορφου τόπου.
***
locus, άκρως ενδιαφέροντα τα όσα έγραψες.
Αλήθεια, υπάρχουν κινήσεις αυτονομισμού από τους ισπανόφωνους ή ακόμη είμαστε σε μεταβατική φάση;
***
tropikos, o Harry κάνει πλάκα μόνο όταν το σχόλιό του δεν περιέχει τις λέξεις "Γραικία" και "Αλβανία", δηλαδή σχεδόν ποτέ!
doctor
Άλλοι καιροί, άλλα ήθη... Το θέμα είναι ότι παρόλες τις καταστροφές, η επιμιξία των ηθών και εθίμων φαίνεται ότι βοηθάει στην ανάπτυξη. Κρίμα που συνήθως προηγούνται οι καταστροφές...
Ε οχι & λογοκρισια...
Καληνυχτα.
doctor
γράφεις:
"...από το Σοχούμι της σημερινής Γεωργίας..."
πάει πια για τη Γεωργία η Αμπχαζία, της οποίας πρωτεύουσα είναι το Σοχούμι!!! Ας πρόσεχαν...
Εκεί ζουν ακόμα 1.500 Έλληνες, ποντιακής καταγωγής. Πιν από τον πόλεμο του '92-'93 ζούσαν 15.000.
-------------------
Πάντως το να γράφει ο κάθε άσχετος την άποψή του, δημιουργεί ένα ζήτημα... Πρέπει να του απαντήσεις ή να αφήσεις να το πάρει το ποτάμι;
Άπ' την άλλη όμως, οι χοντράδες και οι ανακρίβειες πώς να περνούν ασχολίαστες;
To be or not to be;;;;
Ένας λοιπόν σχολιαστής έγραψε :
"Οι Ποντιοι δεν ειναι καν Γραικοι,ειναι ενα ξεχωριστο εθνος,οπως οι Κυπριοι,με δικη τους διαλεκτο,ακαταλαβιστικη,που χρειαζεται μεταφραση."
Ο όρος "πόντιος" για τους Ρωμιούς του μικρασιατικού Πόντου εφευρέθηκε για να προσδιορίσει την προέλευσή τους σε σχέση με τις υπόλοιπες πολιτισμικές ομάδες που θεωρούσαν ότι εντασσόταν αρχικά στο Γένος και μετά στο Έθνος.
Ποτέ στην ιστορία τους οι Πόντιοι δεν ανέπτυξαν ξεχωριστή εθνική ταυτότητα. Όσο και αν φαίνεται παράξενο, θεωρούσαν ότι εντάσσονταν στην ίδια εθνική κατηγορία με τους αλβανόφωνους της Αττικής, τους βλαχόφωνους της Πίνδου, τους τουρκόφωνους της Καππαδοκίας, τους ελληνόφωνους της Κρήτης και της Κύπρου, τους καπουτζήδες της Θεσσαλονίκης κ.λπ.
Ακόμα και κατά την περίοδο του σοβιετικού μεσοπόλεμου, οι Σοβιετικοί που είχαν ως επίσημη γραμμή να διασπούν τις παλιές εθνικές ομάδες και να φτιάχνουν νέες (Μολδαβούς, Καζάχους, Ουζμπέκους, Κιργίζιους, Μπουρεέτες κ.ά.) στην περίπτωση των Ποντίων της ΕΣΣΔ δεν τους επιχείρησαν κάτι τέτοιο.
Ούτε ακόμα και στους πιο ακραίους Πόντιους σοβιετικούς κομμουνιστές, που επιχείρησαν να καθιερώσουν την ποντιακή ως επίσημη ελληνική γλώσσα της Σοβιετικής Ένωσης, πέρασε από το μυαλό να διαφοροποιηθούν και εθνικά από τους Βαλκάνιους Έλληνες, τους "κατωμερίτες" όπως τους αποκαλούσαν.
kitsosmitsos, οι επιμιξίες είναι ο ορισμός της προόδου, η αυτογκετοποίηση και η αυτοπεριθωριοποίηση ο ορισμός της στειρότητας και της στασιμότητας.
***
harrylogue, δεν σε λογόκρινα και το ξέρεις.
Η μόνη περίπτωση που μπορεί να επέμβω σε κάποιο σχόλιο είναι όταν σε αυτό υπάρχουν ύβρεις ή σχόλια ρατσιστικού και σεξιστικού περιεχομένου.
Το να λες ότι οι πόντιοι (ή οι Αλβανοί, οι έλληνες, οι τούρκοι ή οποιοι να'ναι) έχουν χαμηλό IQ, αυτό είναι ένα ρατσιστικό σχόλιο και αυτό πρέπει να το παραδεχτείς.
***
Πόντος και Αριστερά συμφωνώ με την τοποθέτησή σου και ειδικά επειδή την απαρχή του εθνικού αυτοπροσδιορισμού την θέτεις χρονικά εκεί που πρέπει (στην περίοδο της δημιουργίας των εθνών) και όχι στην ....αρχαιότητα ή ακόμη και στον μεσαίωνα όπου η εθνική συνείδηση απλώς δεν υπήρχε.
doctor
Πέρασε από το μπλογκ μου να παραλάβεις ένα μπαλάκι που σου πέταξα.
Δυστυχώς η αποκτήνωση δεν επιτρέπει τον παραλληλισμό.
Αθεόφοβε το είδα, αλλά λόγω της διάταξης των θεμάτων του blog, και κυρίως λόγω των πολλών προτάσεων που έχω για συμμετοχή σε blogoπαιχνίδια, το αποφεύγω, χωρίς να σημαίνει ότι τα θεωρώ υποτιμητικά ή αχρείαστα.
Αντίθετα, είναι διασκεδαστικά τα περισσότερα και ευχάριστα!
Σε ευχαριστώ πολύ πάντως για την πρόσκληση, με τιμά ιδιαιτέρως.
***
basik, η αποκτήνωση οδηγεί απλούς ανθρώπους στην τέλεση ανήκουστων εγκλημάτων.
doctor
Οι ανταλλαγες πλυθησμων ειχαν καθαρο θρησκευτικο χαρακτηρα.Οι προσφυγικοι πλυθησμοι που εγκατασταθηκαν στην ελλαδα δεν ειχαν καμια πολιτιστικη,εθνοτικη,γλωσσικη και γενετικη σχεση με το ντοπιο πλυθησμο.Αυτο φαινεται και απο τα φυσικα χαρακτηριστικα.Οι ντοπιοι ειχαν σε μεγαλο βαθμο ευρωπαικα χαρακτηριστικα ενω οι προσφυγες σε σημαντικο βαθμο ειχαν ανατολιτικα και ασιατικα χαρακτηριστικα.Ολοι αυτοι οι πλυθησμοι εξελληνιστηκαν με βαση τον εθνικο μυθο οτι ελληνας=χριστιανος και οτι ειμαστε και καλα ολοι απογονοι αρχαιων ελληνων.Μην ξεχναμε οτι σημαντικο μερος του ντοπιου πλυθησμου δεν ηταν καν ελληνοφωνο.αρκετοι ηταν αλβανοι-αρβανιτες,σλαβοι ,βλαχοι κλπ.
κ.Ανώνυμε έχετε διεξάγει κάποιες γενετικές έρευνες που να πιστοποιούν τα γραφόμενά σας ή απλώς γράφετε την γνώμη σας; Ξέρετε, αν ο ισχυρισμός κάποιου δεν συνοδεύεται και από αποδεικτικά στοιχεία,τότε ο καθένας μπορεί να λέει ό,τι θέλει, όμως και αυτός που τον ακούει μπορεί να ζητάει αποδείξεις.
Είναι η πρώτη φορά πάντως που διαβάζω ότι οι γηγενείς ήταν ...ευρωπαϊκού τύπου ενώ οι πρόσφυγες ανατολικού.
Μιλάμε για ανθρώπους ή για ποικιλίες καλαμποκιού;
ΚΑΛΗΜΕΡΑ ΚΑΙ ΑΠΟ ΜΕΝΑ!! ΔΙΑΒΑΣΑ ΤΟ ΑΡΘΡΟ ΑΝ ΚΑΙ ΠΟΛΥ ΑΡΓΑ!! ΑΝ ΚΑΙ ΣΥΜΦΩΝΩ ΜΕ ΟΛΑ ΣΧΕΔΟΝ ΕΚΤΟΣ ΑΠΟ ΤΗΝ ΑΝΑΓΟΡΑ ΓΙΑ ΤΟΥΣ ΤΟΥΣ ΓΚΑΓΚΑΒΟΥΖΗΔΕΣ!!! ΜΠΟΡΕΙΣ ΝΑ ΑΝΑΤΡΕΞΕΙΣ ΣΤΗΝ ΙΣΤΟΣΕΛΙΔΑ http://gagavouzis.blogspot.com/
ΓΙΑ ΝΑ ΑΠΟΚΤΗΣΕΙΣ ΜΙΑ ΚΑΛΥΤΕΡΗ ΓΝΩΜΗ ΚΑΙ ΘΕΣΗ!!
ΣΕ ΕΥΧΑΡΙΣΤΩ ΠΟΛΥ
Χρήστο, εννοείς την παραπομπή; Είναι από την wikipedia και γράφει ότι οι γκαγκαβούζηδες "θεωρούνται" και όχι "είναι".
Χαίρομαι που τα λέμε κι εδώ!
Για το περισταικό της 15-9-2013 δείτε εδώ... http://efoploo.wordpress.com/
Δημοσίευση σχολίου